بیماری های شایع قلب در دوران بارداری

تاثیر بارداری بر روی قلب

همانطور که می‌ دانید در دوران بارداری بدن بانوان دچار تغییرات بسیار وسیع میشود و این مسئله ممکن است بر تمامی اعضای داخلی بدن اثرگذار باشد و بیماری های شایع قلب در دوران بارداری را به همراه داشته باشد.

سیستم قلبی و عروقی بدن مادر مهمترین قسمتی است که در بارداری باید از سلامت آن مراقبت کرد زیرا قلب مادر وظیفه خونرسانی به جنین را بر عهده داشته و ممکن است تحت فشارهای مضاعف قرار بگیرد.

در طی دوره بارداری حجم خون در بدن بانوان افزایش پیدا می‌ کند و این افزایش در حدود ۳۰ الی ۵۰ درصد خواهد بود.

افزایش خون در بدن بانوان باعث میشود تا تغذیه جنین آسان‌ تر انجام شود و این مسئله باعث میشود تا کارکرد قلب بیشتر شده و ممکن است فشار وارده بر عضلات قلب نیز افزایش پیدا کند.

چنین تغییراتی عمدتاً در سه ماهه اول بارداری آغاز شده و در سه ماهه دوم به بیشترین میزان خود می‌ رسند چنین حالاتی بلافاصله بعد از زایمان به حالت طبیعی باز می‌ گردد.

ممکن است در این دوران بانوان تغییرات را تجربه کنند که برخی از آنها طبیعی بوده و برخی نگران کننده خواهد بود.

در دوره بارداری قلب مادر به طور معمول ۱۰ الی ۱۵ بار بیشتر از حالت عادی می‌ تپد از آنجایی که حجم خون بیشتر شده و باید تغذیه و اکسیژن جنین تامین شود این حالت کاملاً طبیعی است.

بانوان باردار بیش از دیگران ضربان قلب خود را متوجه میشوند این تغییرات تا زمانی طبیعی است که افراد ضربان‌ های شدید قلب را تجربه نکرده و با چکاپ‌ ها معایناتی که توسط پزشک انجام میشود شرایط کاملاً عادی به نظر برسد.

یکی از مهمترین تغییراتی که در دوره بارداری برای قلب اتفاق می‌ افتد فشار خون متفاوتی است که بانوان تجربه می‌ کنند.

قطعاً افزایش حجم خون و نامنظمی ضربان قلب باعث میشود تا فشار خون مادر دائماً در نوسان باشد و ممکن است از حالت طبیعی کمی بالاتر ثبت شود.

تمامی این موارد طبیعی هستند و نیاز است که برای رشد جنین این تغییرات در بدن ما اتفاق بیفتد.

چنین تغییراتی آسیب یا صدمه‌ ای برای قلب به همراه ندارد اما فراموش نکنید که نباید عوامل تحریک کننده را برای افزایش کارکرد قلب فراهم کنید و مراقبت از بدن به نوعی کمک به کارکرد قلب است.

چرا در دوره بارداری بیماری ‌های قلبی اتفاق می ‌افتد؟

شاید شما هم در اطرافیانتان کسانی را دیده‌ اید که در دوره بارداری و بعد از آن به بیماری‌ های قلبی مبتلا شده‌ اند.

متخصصان تاکید زیادی دارند که در شرایط جسمانی ایده‌ آل برای بارداری اقدام کنید.

کسانی که با اضافه وزن و چاقی برای بارداری اقدام می‌ کنند معمولاً در سه ماهه دوم بارداری تغییرات منفی بدن را تجربه کرده و اختلال در کارکرد قلب از شایع‌ ترین مشکلاتی است که رخ می‌ دهد.

همچنین اگر بانوان در دفعات زیاد بارداری را تجربه کرده باشند ممکن است در معرض آسیب‌ های قلبی قرار بگیرند البته بارداری در سنین بالا را نباید فراموش کرد.

اگر بانوان در گذشته به بیماری قلبی مبتلا باشند یا چنین عوارضی را در خانواده دیده باشند احتمال اینکه در بارداری با این اختلالات مواجه شوند زیاد است.

داشتن تغذیه نامناسب قبل از بارداری و در دوره حاملگی از مهمترین علل بیماری‌ های قلبی به شمار می‌ آید.

هنگامی که بانوان به طور مرتب از سیگار یا الکل استفاده کنند قطعاً خیلی زود متوجه آسیب دیدگی‌ های قلبی خواهند شد ضمن آنکه ممکن است سلامت و روند رشد جنین را مختل کند.

شایع‌ ترین بیماری‌های قلبی در دوران بارداری

طبق تحقیقات انجام شده در سراسر دنیا محققان به این نتیجه دست پیدا کرده‌ اند که بارداری با بیماری‌ های قلبی ارتباطی ندارد و چنین اختلالاتی تنها در موارد نادر اتفاق می‌ افتد.

کسانی که به این اختلالات مبتلا میشوند باید تحت درمان قرار گرفته تا بتوانند دوره بارداری را به سلامت سپری کنند.

از بیماری های شایع قلب در دوران بارداری باید به آریتمی ضربان قلب اشاره کرد.

این عارضه به گونه‌ ای است که فرد خیلی واضح متوجه ضربان نامنظم قلب میشود و چنین اختلالاتی در اکثر بانوان دیده خواهد شد.

آریتمی قلبی در دوران بارداری خطرناک نیست و برای سلامت مادر و جنین آسیبی به همراه ندارند اما اگر از این بابت نگران هستید حتماً با پزشک خود در میان بگذارید.

اختلال قلبی دیگری که ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیفتد کاردیومیوپاتی است.

چنین آسیبی معمولاً مربوط به ضعف ماهیچه‌ های قلب است که ممکن است بعد از زایمان اتفاق بیفتد.

متخصصان چنین مشکلات قلبی را کاملاً نادر دانسته و معتقدند اگر قلب مادر در دوران بارداری در برابر افزایش جریان خون عملکرد خوبی نداشته باشد در نهایت ضعف ماهیچه‌ های قلب اتفاق افتاده و با توجه به کارکرد مضاعفی که قلب داشته است ممکن است این عضلات به مرور زمان بزرگ تر شوند.

نارسایی احتقانی قلب یکی دیگر از مشکلات و بیماری‌ های قلبی است که در دوران بارداری اتفاق می‌ افتد در دوران بارداری افزایش فشار خون باعث تضعیف قلب مادر میشود.

ممکن است قلب توانایی پمپاژ درست خون را نداشته باشد این مسئله به مرور زمان باعث شده تا گردش خون کند شده و اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز اندام‌ ها تامین نخواهد شد.

کسانی که به نارسایی احتقانی قلب مبتلا میشوند به مرور زمان ضخیم‌ تر شدن، سفت شدن یا کشیدگی عضلات قلب را تجربه کرده که قطعاً این تغییرات در قلب باعث نقص در عملکرد آن میشود.

چنین بیماری‌ هایی در دوره بارداری کاملاً نادر است مگر اینکه مادر مستعد ابتلا به آسیب‌ های قلبی باشد.

این عارضه می‌ تواند باعث عفونت و خراب شدن دریچه‌ های قلبی شده یا آندوکارد و اندوکاردیت اتفاق می‌ افتد.

علائم بیماری‌ های قلبی در دوران بارداری

بیماری قلبی هم مانند سایر آسیب‌ های مربوط به دوران بارداری علائم و نشانه‌ های خاص خود را دارد.

اغلب بانوان در دوره بارداری اگر مشکلاتی مثل تنگی نفس را تجربه کنند یا ضربان قلب بالا در زمان‌ های مختلف حتی حین استراحت اتفاق بیفتد به اختلال در عملکرد قلب مشکوک خواهند شد.

متخصصانی که در این حوزه فعالیت می‌ کنند معتقدند که اگر در دوران بارداری افراد احساس خستگی زیادی داشته باشند ضمن اینکه مدت زمان استراحت آنها کافی است و تپش قلب اتفاق بیفتد باید به بروز بیماری‌ های قلبی مشکوک شوند.

همچنین تورم در دست، پا، مچ پا و بازوها و تکرر ادرار هنگام شب از مهمترین نشانه‌ های بیماری قلبی در دوره بارداری است.

پیشگیری از بیماری‌ های قلبی در بارداری

پیشگیری از بیماری های شایع قلب در دوران بارداری یکی از مهم‌ ترین اقداماتی است که زنان باردار باید به آن توجه کنند.

برای شروع، داشتن یک سبک زندگی سالم قبل از بارداری می‌ تواند نقش بسزایی در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ های قلبی داشته باشد.

تغذیه مناسب، ورزش منظم و حفظ وزن سالم از جمله عواملی هستند که می‌ توانند سلامت قلب را بهبود بخشند.

زنان باید از مصرف غذاهای پرچرب و پرنمک خودداری کنند و به جای آن مواد غذایی غنی از فیبر، پروتئین‌های سالم و اسیدهای چرب امگا-۳ را در رژیم غذایی خود بگنجانند.

در دوران بارداری، مدیریت مناسب فشار خون و قند خون نیز اهمیت زیادی دارد.

فشار خون بالا یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری است که می‌ تواند بر سلامت قلب مادر و جنین تاثیر منفی بگذارد.

برای پیشگیری از این مشکلات، نظارت منظم بر فشار خون و انجام آزمایش‌ های مربوط به دیابت بارداری ضروری است.

زنان باردار باید توصیه‌ های پزشک خود را در مورد مصرف داروها، مکمل‌ ها و تغییرات سبک زندگی به دقت دنبال کنند تا خطرات مرتبط با بیماری‌ های قلبی را کاهش دهند.

شناخت عوامل خطر فردی می‌ تواند در پیشگیری از بیماری‌ های قلبی کمک‌ کننده باشد.

اگر زنانی سابقه خانوادگی بیماری‌ های قلبی، چاقی یا اختلالات متابولیک داشته باشند، باید تحت مراقبت‌ های ویژه قرار گیرند و از آزمایش‌ های پیشگیرانه استفاده کنند.

همکاری نزدیک با پزشک و تیم درمانی در دوران بارداری می‌ تواند به شناسایی و مدیریت به موقع مشکلات قلبی کمک کند و از بروز عوارض خطرناک جلوگیری نماید.

نکاتی در خصوص بیماری قلبی در دوره بارداری

زمانی که بانوان در دوره بارداری متوجه آسیب‌ ها و بیماری‌ های قلبی میشوند به پزشک مراجعه کرده تا بتوانند چنین آسیبی را تحت کنترل درآورند.

نگرانی بانوان در مورد آسیب دیدگی جنین به واسطه این بیماری‌ ها کاملاً طبیعی است.

متخصصانی همچون دکتر عبدالوهاب برادران که در زمینه قلب فعال هستند می‌ توانند در این مورد مشاوره‌ های لازم را به بانوان باردار ارائه داده و با همکاری پزشک زنان درمان آسیب قلبی را آغاز می‌ کنند.

مصرف داروهای بیماری های شایع قلب در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد باید این داروها را به دستور و با تجویز پزشک مصرف کنید و از مصرف هرگونه داروی قلب به طور خودسرانه جدا خودداری نمایید، زیرا ممکن است هرگونه اشتباه در این مورد سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد.

متخصصان معتقدند که بیماران قلبی در دوره بارداری مجاز به استفاده از هر نوع محصولات دارویی نخواهند بود به عنوان مثال قرص‌ هایی که بر پایه استروژن ساخته میشود برای بیماران قلبی ممنوع است.

ما مبحث زایمان برای این افراد مسئله مهمی است که باید به طور واضح در مورد آن صحبت کرد.

متخصصان معتقدند که با وجود بیماری‌ های قلبی بانوان محدودیتی برای زایمان طبیعی ندارند اما اگر پزشک صلاح بداند برای پیشگیری از آسیب‌ های جدی‌ تر عمل سزارین را انجام داده تا مبادا سلامت مادر و جنین به خطر بیفتد.

تاثیر داروهای قلبی روی بارداری

استفاده از داروهای قلبی در دوران بارداری باید تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود، زیرا بسیاری از داروها می‌توانند بر سلامت مادر و جنین تاثیرات منفی بگذارند.

در اینجا به پنج نوع داروی قلبی و اثرات احتمالی آن‌ ها در دوران بارداری اشاره می‌ کنیم.

بتابلوکرها (Beta-blockers)

بتابلوکرها، مانند متوپرولول و آتنولول، داروهایی هستند که برای درمان فشار خون بالا، آریتمی‌ های قلبی و نارسایی قلبی استفاده می‌ شوند.

مصرف این داروها در دوران بارداری ممکن است باعث کاهش جریان خون به جنین، کاهش رشد جنین و مشکلات مربوط به رشد سیستم قلبی عروقی جنین شود.

برخی از بتابلوکرها ممکن است در سه ماهه اول بارداری برای جنین مضر باشند، اما در شرایط خاص و با تجویز پزشک، استفاده از آن‌ ها ممکن است برای مادر ضروری باشد.

دیگوکسین (Digoxin)

دیگوکسین برای درمان نارسایی قلبی و برخی آریتمی‌ های قلبی استفاده می‌ شود.

این دارو ممکن است در دوران بارداری برای مادر بی‌ خطر باشد، اما مصرف آن در دوزهای بالا می‌ تواند موجب مسمومیت در مادر و جنین شود.

دیگوکسین ممکن است باعث ایجاد نوسانات ضربان قلب در جنین گردد.

به طور کلی، مصرف دیگوکسین باید با دقت و در دوز مناسب صورت گیرد و تحت نظارت پزشکی دقیق باشد.

کلسیم کانال بلاکرها (Calcium channel blockers)

کلسیم کانال بلاکرها مانند آملودیپین و دیلتیازم برای درمان فشار خون بالا و آریتمی‌ های قلبی تجویز می‌ شوند.

این داروها در دوران بارداری به طور کلی بی‌ خطر در نظر گرفته می‌ شوند، اما استفاده از آن‌ها در دوران بارداری باید با احتیاط صورت گیرد.

کلسیم کانال بلاکرها می‌ توانند باعث کاهش فشار خون مادر شوند و در صورت استفاده نادرست، ممکن است به کاهش خونرسانی به جنین منجر شوند.

در بسیاری از موارد، پزشکان ممکن است این داروها را در صورت نیاز برای مدیریت فشار خون بالا تجویز کنند.

مهارکننده‌ های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)

داروهایی مانند انالاپریل و لیزینوپریل که برای درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی استفاده می‌ شوند، باید در دوران بارداری کاملاً اجتناب شوند.

این داروها ممکن است باعث مشکلات جدی در جنین مانند نقص در عملکرد کلیه‌ ها، کاهش مایع آمنیوتیک، و حتی مرگ جنین شوند.

مصرف این داروها به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری خطرناک است و باید جایگزین‌ های ایمن‌ تر برای درمان فشار خون در دوران بارداری در نظر گرفته شود.

آنتاگونیست‌های آنژیوتانسین (Angiotensin II Receptor Blockers – ARBs)

آنتاگونیست‌های آنژیوتانسین مانند تلمیسارتان و وارتان را معمولاً برای درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی مزمن تجویز می‌کنند.

مشابه با مهارکننده‌ های ACE، این داروها باید در دوران بارداری اجتناب شوند، زیرا می‌ توانند به جنین آسیب برسانند.

مصرف این داروها ممکن است باعث اختلال در عملکرد کلیه‌ ها و کاهش رشد جنین شود و در موارد شدیدتر می‌ تواند باعث نقص‌ های قلبی و عروقی جنین گردد.

استفاده از داروهای قلبی در بارداری باید با دقت و مشورت کامل با پزشک انجام گیرد، چرا که هر دارویی می‌ تواند تاثیرات خاص خود را بر سلامت مادر و جنین داشته باشد.

آیا بیماری قلبی روی زایمان اثر می گذارد؟

آیا با وجود بیماری قلبی امکان بارداری وجود دارد؟

چه کسانی نباید به دلیل بیماری قلبی برای بارداری اقدام کنند؟

• زنان با نارسایی قلبی شدید
• زنان با فشار خون بسیار بالا
• زنان مبتلا به آریتمی‌های قلبی کنترل‌ نشده
• زنان با بیماری قلبی مادرزادی شدید
• زنان با سکته قلبی اخیر یا حمله قلبی
• زنان مبتلا به بیماری‌های عروق کرونر حاد
• زنان مبتلا به بيماری قلبی با وضعیت پایدار ولی با مشکلات جدی ریوی
• زنان با شرایطی چون فیبریلاسیون دهلیزی که نیاز به درمان‌ های دارویی پرخطر دارند