کاردیومیوپاتی دیلاته چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

می خواهم از یک عضو کوچک و خستگی ناپذیر در سمت چپ قفسه سینه هایمان برایتان بنویسم.

از پیش از آنکه چشم به جهان بگشاییم درست تا آخرین لحظه زندگی مان، قلب ما بی وقفه میتپد.

زمانی که عزیزانمان را در آغوش می ­کشیم، عشق را در قلب خودمان احساس می­ کنیم و با حس کردن ضربان قلب یکدیگر احساس آرامش می­ کنیم.

در این مقاله با یک نوع خاص از انواع بیماری های قلبی، کاردیومیوپاتی دیلاته آشنا می ­شویم.

در مقاله ای دیگر از همین سایت درباره سایر انواع بیماری های قلبی نوشته ایم.

کاردیومیوپاتی دیلاته یا بیماری عضله قلب نوعی بیماری پیشرونده قلبی است، در این وضعیت قلب به طور غیرطبیعی بزرگ، ضخیم و یا سفت می‌شود.

در نتیجه ­ی این اتفاق دیگر ماهیچه‌ی قلب قادر به پمپاژ کارآمد خون نبوده و دچار نارسایی می‌ شود.

پیامد اصلی نارسایی قلبی پس زدن خون به ریه‌ها و سایر قسمت‌های بدن می‌ باشد.

این بیماری اغلب با ایجاد آریتمی همراه است، کاردیومیوپاتی اتساعی (دیلاته)، ایسکمیک و محدود کننده از انواع اصلی کاردیومیوپاتی‌ محسوب می‌ شوند.

با مطالعه این مقاله در مورد کاردیومیوپاتی دیلاته، علائم و مراحل تشخیص و درمان آن بیشتر بدانید.

کاردیومیوپاتی دیلاته

کاردیومیوپاتی دیلاته (DCM) نوعی گشاد شدگی عضله ی قلب است.

وضعیتی است که در آن بطن چپ، محفظه پمپاژ اصلی قلب، بزرگ و گشاد می شود.

همانطور که محفظه بزرگتر می شود، دیواره عضلانی ضخیم آن کشیده می شود و نازک تر و ضعیف تر می شود، این اتفاق باعث می شود قلب بیمار به خوبی نتواند خون را پمپاژ کند.

ویژگی های بیماری کاردیومیوپاتی دیلاته چیست؟

کاردیومیوپاتی اتساعی (DCM) یک بیماری عضله قلب است.

در این بیماری بطن چپ که حفره­ اصلی پمپاژ قلب است، دچارکشیدگی و نازکی (گشاد شدگی) می ­شود، این وضعیت موجب کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون می‌ شود.

در نتیجه این اتفاق بطن به خوبی از خون پر نمی‌ شود (بطن‌ها در هنگام استراحت ماهیچه قلب از خون پر می‌شوند).

با گذشت زمان، درگیری بطن چپ سایر حفره‌های قلبی را نیز تحت تأثیر قرار می‌ دهد.

ممکن است کاردیومیوپاتی اتساعی علائمی نداشته باشد، ولی می­ تواند جان برخی افراد را تهدید کند.

کاردیومیوپاتی دیلاته، از علل شایع نارسایی قلبی است که می­ تواند منجر به ضربان­ های قلبی نامنظم یا همان آریتمی قلبی، لختگی خون و حتی موجب مرگ ناگهانی فرد شود.

این بیماری محدودیت سنی نداشته و می تواند در نوزادان و کودکان نیز اتفاق افتد، ولی اغلب این بیماری در بین مردان ۲۰ الی۵۰ ساله شیوع بیشتری دارد.

کاردیومیوپاتی اتساعی چه علائمی دارد؟

بسیاری از افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی اتساعی علامتی از بیماری ندارند.

برخی از این بیماران تنها دچار علائم خفیف می‌شوند و زندگی نرمالی دارند.

علائم برخی از بیماران با تشدید وضعیت قلب بدتر می‌شود. علائم DCM ممکن است در هر سنی رخ دهد و  شامل موارد زیر می‌باشد:

• تنگی نفس
• تورم پاها (اِدم) تورم مچ پا انگشتان و کف پا
• خستگی
• افزایش وزن و ورم شکمی
• غش کردن
• تپش قلب ( فلاتر سینه به دلیل ایجاد آریتمی)
• سرگیجه یا سبکی سر
• آیتم #3 در لیست
• احساس درد یا فشار در قفسه‌ی سینه
• ایست قلبی و مرگ ناگهانی
• ایجاد لخته در بطن چپ به دلیل تجمع خون در بطن
• ممکن است لخته خون جابجا شده و وارد شریان‌ها شود، ورود لخته به شریان‌های مغزی موجب اختلال جریان خون مغز و سکته مغزی می‌ شود.
• لخته‌ی جابجا شده می‌تواند جریان خون ارگان‌های شکم یا پاها را نیز مسدود کند.

کاردیومیوپاتی اتساعی به چه دلایلی ایجاد می شود؟

کاردیومیوپاتی اتساعی یا DCM ممکن است برای ما به ارث رسیده باشد، اما معمولاً علل دیگری از جمله موارد زیر در ایجاد آن نقش دارند:

• بیماری شدید عروق کرونر و سکته قلبی
• فشار خون بالای مزمن
• آیتم #3 در لیست
• کلسترول بالا
• کم خونی شدید
• اعتیاد به الکل
• بیماری تیروئید
• چاقی و اضافه وزن
• اختلال متابولیک مثل دیابت و تیروئید
• نارسایی دریچه قلب
• اختلال متابولیک مثل دیابت و تیروئید
• ضربان قلب بالا به صورت مزمن ( تاکی­کاردی مزمن)
• مصرف داروهای آسیب رسان به قلب مثل داروهای ضدافسردگی یا داروهای شیمی­درمانی
• کمبود ویتامین و سوء تغذیه مزمن و شدید
• کمبود برخی از ویتامین‌ها مثل ( ویتامین ب-۱) و املاح طبیعی مانند سلینیوم، کلسیم، نیاسین منیزیم و اسید فولیک می تواند موجب تشدید بیماری عضله قلب شود.
• عفونت‌های ویروسی قلب
• امکان دارد، بعضی از خانم ها پس از زایمان دچار کاردیومیوپاتی اتساعی شوند، به این وضعیت کاردیومیوپاتی پس از زایمان می‌ گویند.

عوامل موثر بر کاردیومیوپاتی دیلاته

کاردیومیوپاتی اتساعی بیشتر در آقایان سنین ۲۰ تا ۵۰ سال اتفاق می­ افتد.

ولی در خانم ها نیز احتمال رخ دادن این بیماری وجود دارد. عوامل ذکر شده در پایین می­تواند از عوامل خطر باشد:

• در صورتی که عضله قلب در اثر حمله قلبی دچار آسیب دیدگی شده باشد
• وجود سابقه خانوادگی ابتلا به کاردیومیوپاتی دیلاته
• اختلالات سیستم ایمنی که موجب التهاب عضله قلب می ­شود، مانند لوپوس
• اختلال عضلانی سیستم عصبی، مثل دیستروفی عضلانی
• ابتلا به بیماریهای روماتولوژی
• گروهی از بیماریهای روماتیسمی و اختلال بافت همبند می­توانند موجب کاردیومیوپاتی ­شوند، برای مثال بیماری­ هایی مانند اسکلرودرمی، آرتریت روماتویید و لوپوس می ­توانند موجب بیماری کاردیومیوپاتی و یا تشدید آن شوند.

انواع کاردیومیوپاتی ­ها

بیماری عضله قلب کاردیومیوپاتی با توجه به محل بروز بیماری، می‏ تواند انواع مختلفی داشته باشد که عبارتند از:

کاردیومیوپاتی اتساعی یا دیلاته (DCM)

در این بیماری عضلات قلب ضعیف و شل شده و به همین علت قلب و حفره­های قلب بزرگ می­ شوند و قلب دچار نارسایی و ضعف می شود.

این افراد همچون بیماران نارسایی قلبی ، احساس ضعف و درد قفسه سینه دارند.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM)

در این بیماری که زمینه­ کاملاً ژنتیکی دارد، عضلات قلب بیش از حد رشد کرده و ضخامت دیواره قلب به چندین برابر حالت نرمال افزایش می­ یابد.

اندازه بزرگتر و غیرعادی قلب باعث جلوگیری از عملکرد صحیح و نرمال قلب می شود و به خوبی نمی تواند منقبض شود.

کاردیومیوپاتی تحدیدی یا رستریکتیو (RCM)

در این نوع ازکاردیومیوپاتی, دیواره­ی حفره­ های قلب به دلیل رسوبات جداره­ قلب، سفت و مقاوم می شوند ولی با این حال قدرت انقباض حفره­ ها سالم است.

کاردیومیوپاتی ناشی از آریتموژن بطن راست

این نوع کاردیومیوپاتی، یک نوع اختلال در سمت راست قلب و بطن راست است.

گرچه احتمال دارد در ادامه و با پیشرفت بیماری، بطن چپ نیز درگیر این بیماری شود.

در این بیماری بطن راست بافت عضلانی خود را از دست داده و بافت چربی جایگزین بافت عضلانی می شود.

کاردیومیوپاتی ناشی از داروهای شیمی درمانی

اغلب داروهای شیمی درمانی اثرات ضعیف کننده روی عضلات قلب دارند و می توانند موجب نارسایی قلبی شوند.

افرادی که دارای توده ‏های سرطانی بدخیم هستند، باید جهت جلوگیری از بروز عوارض قلبی ناشی از داروهایشان، قبل و در حین شیمی درمانی تحت نظر پزشک قلب قرار گیرند.

کاردیومیوپاتی ناشی از مصرف الکل

مصرف بیش از حد مصرف الکل و مشروبات الکلی، می­تواند باعث آسیب به عضلات و بافت قلب شده و موجب بزرگ شدن قلب و نارسایی مزمن قلبی گردد.

کاردیومیوپاتی الکلی می‏ تواند نارسایی قلب مزمن را به وجود بیاورد و در معرض سکته قلبی قرار بگیرید.

کاردیومیوپاتی ناشی از استرس

این بیماری قبلاٌ به نام سندروم تاکوتسوبو شناخته می ­شد، یک نارسایی قلبی شبیه به سکته قلبی است که بر اثر استرس­ و فشارهای روحی شدید رخ می ­دهد.

این بیماری با ایجاد اختلال در ریتم منظم قلب و آسیب زدن به قلب، عضله قلب را ضعیف می کند.

تشخیص کاردیومیوپاتی دیلاته چیست؟

الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب(ECG)

انجام نوار قلب می‌ تواند بزرگ شدگی قلب (کاردیومگالی)، زیاد شدن ضخامت دیواره قلب (هیپرتروفی)، اختلال ریتم قلبی (آریتمی) و … را مشخص نماید.

در صورت وجود گرفتی عروقی شدید و یا سکته قلبی که یکی از علت­های کاردیومیوپاتی است را نیز می­ تواند نشان دهد ولی گاهی نیز می ­تواند طبیعی باشد.

رادیوگرافی یا عکس برداری قفسه سینه

عکس قفسه سینه می تواند بزرگی قلب (کاردیومگالی) و همچنین احتقان ریوی را نشان دهد. رادیوگرافی در تشخیص افتراقی دلایل تنگی نفس نیز موثر است.

اکوکاردیوگرام (اکو)

با نمایش ساختمان قلب از جمله اندازه حفرات و نیز عملکرد قلب مانند برون ده قلبی EF  روش اصلی تشخیص الیه کاردیومیوپاتی ها است.

تست ورزش

این تست برای پیدا کردن دلیل ایسکمیک کاردیومیوپاتی کاربرد دارد، گاهی نیز برای تعیین کلاس عملکردی بیمار انجام می شود.

کاتتریزاسیون قلبی

 

گاهی نیاز است که برای تشخیص دقیق علت بیماری نمونه برداری بیوپسی از بافت دیواره قلب انجام شود.

جهت بررسی میزان دقیق عوارض کاردیومیوپاتی نیاز به تعیین میزان فشار درون حفره ­های قلبی است.

در این روش، یک لوله باریک و بلند به نام کاتتر از طریق شریان فمورال در ران یا سرخرگ رادیال در مچ دست به داخل قلب رسانده می­ شود.

پبا کاتتر نمونه کوچکی از قلب بیمار گرفته و بررسی پاتولوژی انجام می­ شود.

با کمک کاتتریزاسیون می ­توان فشار درون حفره‌های قلب را اندازه‌گیری کرده و یا آنژیوگرافی قلب انجام داد، تا اطمینان پیدا کنند که انسداد عروق کرونر قلب علت کاردیومیوپاتی نیست.

همچنین برای تشخیص کاردیومیوپاتی دیلاته می توانید آزمایش خون، سی تی اسکن و ام آر ای انجام دهید.

در صورتی که یکی از بستگان شما به کاردیومیوپاتی اتساعی مبتلا است، بهتر است با پزشک در مورد انجام غربالگری مشورت کنید.

می‌ توان از آزمایش ژنتیک برای کشف ژن‌های غیر طبیعی کمک گرفت.

اقدامات درمانی موثر بر دیلاته

درمان بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی اتساعی با تقویت قلب و خروج مواد موجود در جریان خون که موجب بزرگی و تشدید علائم می‌شود، امکان پذیر است.

در ادامه اقدامات لازم برای درمان و بهبود این بیماری را با توجه به نوع اقدامات در سه دسته مورد بررسی قرار می دهیم:

• دارو درمانی
• فرایندهای درمانی (Procedures)
• تغییر سبک زندگی

دارو درمانی در کاردیومیوپاتی

پزشک بسته به شرایط خاص شما دارو‌های زیر را برای کنترل نارسایی قلبی تجویز خواهد کرد:

بتا بلاکر‌ها می توانند موجب بهبود عملکرد قلب شده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.

همچنین این داروها می­توانند خطر مرگ ناگهانی و ایست قلبی بدلیل آریتمی را در بیماران مبتلا به بیماری عضله قلب کاهش دهد.

مهارکننده‌ی ACE یا ARB گروهی از داروها هستند که در درمان فشار خون بالا کاربرد دارد.

داروهای دیورتیک (مدرها) با خروج مایعات اضافی بدن از تجمع مایعات جلوگیری می­ کنند.

استفاده از داروهای کنترل کننده یا کاهنده ضربان قلب در صورت ابتلا به آریتمی موثر می باشند.

رقیق کننده خون جهت جلوگیری از تشکیل لخته استفاده می شود.

هدف از انجام آزمایشات و روش ­های درمانی در کاردیومیوپاتی به جهت بهبود و یا کاهش علائم بیماری، جلوگیری از پیشرفت بیماری و یا کاهش سرعت آن، کاهش عوارض بیماری و کنترل آن و در مجموع به جهت افزایش طول عمر بیمار انجام می ­گیرد.

بهترین درمان برای کاردیومیوپاتی دیلاته

افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی اتساعی شدید ممکن است به یکی از فرایندهای زیر نیاز داشته باشند:

ضربان ساز دو بطنی یا پیس میکر

تحریک بطن راست و چپ با این دستگاه به افزایش قدرت انقباضات قلبی کمک می‌ کند.

این کار به دلیل بهبود علائم و فراهم شدن امکان ورزش برای برخی از بیماران سودمند است.

تعبیه دستگاه به برخی از بیماران مبتلا به انسداد الکتریکی یا برخی از برادی کاردی‌ ها (کاهش سرعت ضربان قلب) نیز کمک می‌ کند.

دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD)

تعبیه این دستگاه به افرادی که در معرض آریتمی‌های تهدید کننده حیات یا مرگ ناگهانی قلبی هستند، پیشنهاد می‌ شود.

ICD به طور مداوم ضربان قلب را کنترل می‌ کند، در صورت تسریع یا غیرطبیعی شدن ریتم قلب، دستگاه با ارسال شوک عضله قلب را مجبور به ضربان ‌سازی نرمال می‌ کند.

جراحی

ممکن است پزشک جراحی عروق کرونر یا دریچه را به شما توصیه کند.

گزینه‌های جراحی شامل ترمیم بطن چپ یا تعبیه دستگاه بهبود دهنده کار قلبی می‌ باشد.

پیوند قلب

این جراحی تنها به بیمارانی که در مراحل انتهایی نارسایی قلبی هستند، توصیه می‌ شود.

برای اینکه بیمار کاندید پیوند شود، بایستی فرایند انتخابی سفت و سختی را طی کند.

زیرا تعداد قلب‌هایی که می‌توان مورد استفاده قرار داد بسیار محدود هستند و باید قلب به قدری بیمار باشد که انجام این عمل ضروری تلقی شود.

علاوه بر این موارد، بیمار باید به قدری سالم باشد که بدن او بتواند این جراحی بزرگ را تحمل کند.

تغییر سبک زندگی برای بهبود بیماری قلبی

در نهایت لازم است در مورد مسئله ­ای ظاهراً کوچک ولی بسیار پر اهمیت برایتان بنویسم.

سبک زندگی ما مسئله ای است که نه تنها برای بهبود مشکلات قلبی، توجه به آن لازم است، بلکه حتی برای پیشگیری از بیماری و حفظ سلامتی ما نیز حائز اهمیت است.

برای پیشگیری از بیماری های قلبی، داشتن تحرک کافی و برنامه غذایی مناسب در سبک زندگی مان ضروری است.

ایجاد عادت­ های سبک زندگی سالم، می تواند در پیشگیری از مبتلا شدن به این بیماری و بسیاری از بیماری ­ها و به کم کردن اثرات کاردیومیوپاتی دیلاته کمک کند.

اگر به کاردیومیوپاتی دیلاته مبتلا هستید، سعی کنید موارد زیر را رعایت کنید:

• از مصرف سیگار و دخانیات اجتناب کنید.
• مصرف مشروبات الکلی را از برنامه خود حذف کنید و یا حداقل میزان مصرف را کم ​​نمایید.
• به هیچ وجه از مواد مخدر استفاده نکنید.
• رعایت رژیم غذایی سالم، به خصوص رعایت رژیم غذایی کم نمک.
• رعایت تناسب اندام و وزن سالم
• داشتن برنامه­ی ورزشی مناسب که مورد تایید پزشک معالج شما باشد.
• داشتن برنامه­ ی استراحت و خواب کافی
• برای مطالعه بیشتر در مورد تاثیر سبک زندگی به ویژه مصرف سیگار بر ابتلا به بیماری های قلبی اینجا کلیک کنید.

کاردیومیوپاتی بیماری مهمی است که در اغلب موارد برای تمام عمر، فرد باید تحت درمان و مراقبت باشد و علاوه بر شخص بیمار، گاهی اوقات نیاز است که اعضای خانواده او نیز به پیگیری و درجاتی از مراقبت نیاز داشته باشند.

جهت تشخیص و درمان انواع کاردیومیوپاتی لازم است در ابتدا نوع و شدت بیماری تشخیص داده شود و بر اساس علایم و گرفتن شرح حال از بیمار و مدارک پاراکلینیکی همچون اکو، MRI و سی تی اسکن قلب، اقدام به درمان نمود.

عوارض کاردیومیوپاتی دیلاته

عوارض ناشی از کاردیومیوپاتی دیلاته شامل موارد زیر می باشد:

نارسایی قلبی

جریان خون ضعیف از بطن چپ، می تواند باعث نارسایی قلبی شود.

امکان دارد قلب شما نتواند خون مورد نیاز برای عملکرد صحیح بدن را تامین کند.

نارسایی دریچه قلب

امکان دارد بزرگ شدن بطن چپ، بسته شدن دریچه های قلب شما را دشوارتر کند.

این امر سبب جریان خون به سمت عقب خواهد شد و کیفیت پمپاژ قلب پایین می آید.

تجمع مایعات (اِدِم)

مایعات در ریه ها، شکم، پاها و کف پاها می توانند جمع شوند و باعث بروز ورم شوند.

ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی)

تغییر در ساختار قلب و تغییر فشار در حجره های قلب، باعث بروز آریتمی می شود.

ایست قلبی ناگهانی

کاردیومیوپاتی دیلاته می تواند باعث توقف ناگهانی ضربان قلب شود.

لخته شدن خون (آمبولی)

جمع شدن خون (متازتاز) در بطن چپ، می تواند منجر به لخته شدن خون شود و امکان دارد این لخته ی خونی وارد جریان خون شود.

دکتر عبدالوهاب برادران متخصص قلب و عروق در تهران