اگر عروق تغذیه کننده قلب به هر علتی بسته یا تنگ شود، و فرد دچار تصلب شرایین شود، برای درمان و ترمیم از روشی به نام آنژیوپلاستی استفاده می‌کنیم.
Angioplasty از راه پوست، جهت باز نمودن سرخرگ‌های قلب انجام میشود.
رگ سازی شامل جاگذاری و بالا رفتن موقتی بالن کوچک در عروق مسدود و یا کارگذاری استنت (فنر قلبی) است، که علائم شریان مسدود شده، از قبیل درد قفسه سینه و تنگی نفس را بهبود می‌بخشد.
آنژیوپلاستی طی حملات قلبی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد تا شریان مسدود شده را سریعا باز نماید و از میزان آسیب به قلب بکاهد.
تعریف آنژیوپلاستی
به کمک تکنیک‌ها و شیوه‌های متداول پرتونگاری می‌توان از طریق روش کم خطرتر از عمل قلب، جریان خون را دوباره در سرخرگ کرونری برقرار نمود.
این راه درمان را ترمیم سرخرگ کرونری با کمک آنژیوپلاستی گویند. ناحیه و اندازه گرفتگی رگ‌ها توسط تصویر برداری از رگ‌های قلب با ماده تزریقی رنگی (آنژیوگرافی) مشخص میشود.
چنانچه تنگی رگ بیش از 70 درصد باشد با تنگی شدید مواجهیم که به مداخله درمانی نیاز دارد.
با آنژیوپلاستی، سرخرگ‌ها که مسیر جریان خون به عضلات قلب هستند باز می‌شوند.
اگر شما عزیزان مایل به دریافت اطلاعات در زمینه بیماری‌های قلبی و علائم آن هستید، میتوانید به صفحه بهترین پزشک قلب و عروق در تهران را مطالعه بفرمایید.
انواع آنژیوپلاستی
آنژیوپلاستی به مجموعه‌ای از روش‌های پزشکی اطلاق میشود که برای باز کردن عروق مسدود شده یا باریک شده قلبی و بهبود جریان خون استفاده میشود.
این روش‌ها شامل آنژیوپلاستی بالونی، که در آن یک بالون به درون رگ مسدود شده وارد شده و با باد شدن به باز شدن رگ کمک میکند، و آنژیوپلاستی با استنت، که در آن یک لوله فلزی کوچک (استنت) برای نگه‌داشتن رگ باز در محل قرار داده میشود، هستند.
علاوه بر این، انواع دیگری از آنژیوپلاستی مانند آنژیوپلاستی با لیزر یا آنژیوپلاستی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته دیگر نیز وجود دارند.
در ادامه، انواع آنژیوپلاستی را بررسی می‌کنیم.
آنژیوپلاستی با بالون (Balloon angioplasty)
در این نوع آنژیوپلاستی با استفاده از فشار حاصل از بالون زدن، پلاک یا لخته خون جابجا و پاک می شود و گرفتگی وریدها و شریان ها برطرف می شود.
بسیار نادر است که این کار را به تنهایی و بدون قرار دادن استنت انجام دهند.
از جمله بیماری هایی که با روش بادکش درمان می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد: حملات قلبی، ایسکمی محیطی، تنگ شدن شریان های کلیوی، تنگی ساب ترقوه و آنژین ناپایدار.
آنژیوپلاستی با استنت (Stented angioplasty)
استنت ها لوله ها یا فنرهایی هستند که از شبکه سیمی ساخته شده اند و به جلوگیری از گرفتگی مجدد رگ ها و شریان ها کمک می کنند.
استنت ها یا از فلز ساخته شده اند یا دارای پوشش دارویی هستند.
به این نوع استنت پوشیده شده با دارو، استنت شستشوی دارو نیز گفته می شود و احتمال گرفتگی این نوع استنت ها بسیار کمتر است.
اما این روزها کمتر از این نوع استنت ها استفاده می شود و بیشتر از استنت های فلزی استفاده می شود.
نسبت انسداد عروق هنگام استفاده از استنت 2 به 10 نفر است.
این نسبت هنگام استفاده از استنت های روکش دار از 2 به 1 نفر افزایش می یابد و اگر این انسدادها با بادکش بدون استفاده از استنت برطرف شود، این نسبت از 2 به 4 نفر افزایش می یابد.
آنژیوپلاستی کرونر (Coronary angioplasty)
آنژیوپلاستی عروق کرونر یک روش درمانی است که برای باز کردن عروق باریک و مسدود شده استفاده می شود.
در این روش با فرستادن بالون به رگ های مسدود شده و باد کردن آن، گرفتگی ها برطرف می شود.
با انجام آنژیوپلاستی عروقی، درد قفسه سینه و تنگی نفس بیمار ناشی از انسداد رگ ها برطرف می شود.
در صورتی که پلاک های چربی در رگ ها وجود داشته باشد آنژیوپلاستی انجام می شود.
آنژیوپلاستی ترانس لومینال (Transluminal angioplasty)
این آنژیوپلاستی یک روش کم تهاجمی برای باز کردن شریان های مسدود شده ناشی از بیماری های محیطی است.
در این روش پزشکان برش کوچکی در ران بیمار ایجاد می کنند و کاتتر را وارد شریان های فمورال می کنند و با بادکردن بالون پلاک روی رگ ها را پاک می کنند.
آنژیوپلاستی پوستی (Percutaneous angioplasty)
امروزه برای رفع گرفتگی و گرفتگی عروق خونرسانی به قلب استفاده می شود.
از آنژیوپلاستی کرونری ترانس لومینال از راه پوست استفاده می شود.
در این روش از آنژیوپلاستی در داخل مجرای کرونر از طریق پوست برای رفع ایسکمی و باز کردن عروق مسدود شده استفاده می شود.
ابتدا کاتتر از طریق پوست وارد شده و در جای مناسب قرار می گیرد و سپس با بادکردن بالون رگ ها باز می شوند.
آنژیوپلاستی وریدی (Venous angioplasty)
انسداد ورید باعث تورم پاها، زخم در پاها و لخته شدن خون در پاها می شود و اگر جدی شود باعث آسیب به قلب و ریه می شود.
درمان این انسداد از طریق آنژیوپلاستی وریدی و گاهی با باز نگه داشتن ورید از طریق استنت امکان پذیر است.
پزشکان با قرار دادن کاتتر در شریان مسدود شده و بالون کردن و قرار دادن استنت این انسداد را باز کرده و برطرف می کنند.
آنژیوپلاستی ساب اینتیمال (Subintimal angioplasty)
آنژیوپلاستی ساب انتیمال برای انسداد شریان های محیطی استفاده می شود.
این روش تکنیکی است که انسدادهای مزمن و طولانی را از طریق پوست برطرف می کند.
این روش ابتدا فقط برای انسداد فمورال استفاده می شد، اما اکنون برای انسداد شریان کاروتید نیز استفاده می شود و برای بیمار کم تهاجمی است.
چرا آنژیوپلاستی ضروری است؟
آنژیوپلاستی به عنوان یک روش درمانی ضروری در موارد انسداد یا تنگی شریان‌های کرونری، به ویژه در بیماری‌های قلبی عروقی، اهمیت زیادی دارد.
در بیماری‌هایی مانند آترواسکلروز، که در آن رسوبات چربی و کلسترول در دیواره رگ‌ها جمع می‌شوند، عروق قلبی باریک و مسدود می‌شوند و جریان خون به عضله قلب کاهش می‌یابد.
این کاهش جریان خون میتواند منجر به بروز درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا حتی حمله قلبی (MI) گردد.
آنژیوپلاستی با استفاده از روش‌های مختلف مانند بالون‌زنی یا قرار دادن استنت، به باز کردن این عروق مسدود شده کمک کرده و جریان خون را به قلب باز می‌گرداند، که در بسیاری از موارد بهبود قابل توجهی در علائم و عملکرد قلب ایجاد میکند.
از سوی دیگر، آنژیوپلاستی علاوه بر درمان علائم بالینی، میتواند از بروز مشکلات جدی‌تر مانند ایسکمی قلبی یا نارسایی قلبی جلوگیری کند.
در صورت عدم درمان انسداد شریان‌ها، با گذشت زمان ممکن است به آسیب‌های دائمی به عضله قلب منجر شود.
این امر به ویژه در بیمارانی که دچار انسداد شدید شریانی یا چند رگ مسدود هستند، ضروری‌تر میشود.
آنژیوپلاستی با فراهم آوردن امکان اصلاح سریع وضعیت رگ‌ها، نه تنها از گسترش آسیب‌ها جلوگیری میکند، بلکه باعث بهبود کیفیت زندگی بیمار و کاهش خطر مرگ و میر مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی میشود.
مراحل انجام آنژیوپلاستی
مراحل انجام آنژیوپلاستی معمولاً شامل چندین مرحله مهم است که با دقت و تحت نظارت پزشکی پیش می‌روند. این مراحل به شرح زیر هستند:
آمادگی و مشاوره پیش از عمل:
قبل از انجام آنژیوپلاستی، پزشک بیمار را مورد ارزیابی کامل قرار می‌دهد.
این ارزیابی شامل تست‌های تشخیصی مانند اکوکاردیوگرافی، تست استرس و آنژیوگرافی کرونری است. در این مرحله، هدف تعیین میزان انسداد شریان‌ها و انتخاب روش درمانی مناسب است.
بیمار باید از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون خودداری کرده و به پزشک خود در مورد داروهای مصرفی، آلرژی‌ها و سابقه بیماری‌های مزمن اطلاع دهد.
بی‌هوشی و آماده‌سازی بیمار:
معمولاً آنژیوپلاستی تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود، ولی در برخی موارد، بیمار ممکن است تحت بی‌هوشی عمومی قرار گیرد.
در این مرحله، پزشک یک کاتتر مخصوص به نام کاتتر بالونی را از طریق یک شریان در قسمت کشاله ران یا مچ دست وارد بدن میکند.
این شریان‌ها با استفاده از آنژیوگرافی برای مشاهده محل انسداد به دقت شبیه‌سازی می‌شوند.
ورود کاتتر و هدایت آن به محل انسداد:
کاتتر بالونی از طریق شریان وارد بدن بیمار شده و به سمت محل انسداد در شریان کرونری هدایت میشود.
این کار معمولاً با کمک تصویر برداری فلوروسکوپی انجام میشود تا پزشک بتواند مسیر کاتتر را تحت نظارت دقیق مشاهده کند.
در این مرحله، ممکن است از رنگ مخصوص کنتراست برای بهتر دیده شدن رگ‌ها استفاده شود.
باز کردن انسداد با بالون:
پس از رسیدن به محل انسداد، کاتتر بالونی به قسمت مسدود شده شریان وارد میشود و بالون موجود در نوک کاتتر باد میشود.
باد شدن بالون باعث میشود که پلاک‌های چربی و رسوبات داخل شریان فشرده شده و رگ باز شود.
این عمل جریان خون را بهبود می‌بخشد و عروق به حالت طبیعی خود بازمی‌گردند.
قرار دادن استنت:
در صورتی که شریان بعد از باز شدن بالونی نیاز به نگهداری در وضعیت باز داشته باشد، پزشک ممکن است یک استنت را در محل انسداد قرار دهد.
این استنت به طور دائم در شریان باقی می‌ماند و کمک میکند تا رگ باز نگه داشته شود.
استنت‌ها ممکن است دارویی یا غیر دارویی باشند.
تمام کردن عمل و نظارت پس از آن:
پس از قرار دادن استنت یا باز کردن رگ با بالون، کاتتر از بدن بیمار خارج شده و محل ورود شریان برای جلوگیری از خونریزی پانسمان میشود.
در این مرحله، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل میشود تا تحت نظارت دقیق قرار گیرد و از عوارض احتمالی مانند هماتوم یا خونریزی جلوگیری شود.
ممکن است برای مدت کوتاهی بیمار تحت داروهای رقیق‌کننده خون قرار گیرد تا از لخته شدن خون در محل استنت جلوگیری شود.
مراقبت‌های بعد از عمل:
پس از آنژیوپلاستی، بیمار باید تحت مراقبت‌های پزشکی ویژه قرار گیرد.
پزشک معمولاً بیمار را برای چند ساعت یا حتی یک روز بستری میکند و به دقت وضعیت قلبی و فشار خون او را نظارت میکند.
بیماران باید از فعالیت‌های سنگین خودداری کرده و از داروهای رقیق‌کننده خون به صورت منظم استفاده کنند تا از باز شدن مجدد انسداد یا ترومبوز استنت جلوگیری شود.
این مراحل به طور کلی فرآیند آنژیوپلاستی را تشکیل می‌دهند و با دقت و هماهنگی تیم پزشکی برای بازگرداندن جریان خون طبیعی به قلب بیمار اجرا می‌شوند.
نحوه عملکرد بالن قلب چگونه است؟
- پزشک ناحیه مورد نظر در کشاله ران و یا مچ دست را بی حس نموده و لوله‌ای کوچک را به درون سرخرگ هدایت میکند.
درد ناشی از این کار بیشتر از گرفتن خون در آزمایشگاه نیست. - لوله پلاستیکی نازک (کاتتر) به درون سیستم سرخرگی هدایت می‌گردد تا به سیستم سرخرگ کرونر برسد.
- پزشک کاتتر را با مشاهده در صفحه‌ای خاص و با کمک اشعه ایکس داخل سرخرگ جابجا می‌نماید و بعد یک سیم خیلی نازک به درون محل مسدود شده رانده میشود. روی این سیم، کاتتر با بالنی نازک قرار دارد .
- بالن متسع می‌گردد و پلاک‌ها را به کناره سرخرگ می‌فرستد تا سرخرگ گشوده شود و خون به آسانی جریان یابد. در صورت صلاحدید بهترین پزشک قلب در تهران، این عمل را می‌توان از یکبار بیشتر انجام داد .
- در بعضی اشخاص در صورت نیاز فنری از جنس استیل تحت عنوان استنت که بر روی یک بالن قرار دارد به درون ناحیه مسدود هدایت میشود.
- با متسع نمودن بالن، استنت در برابر دیواره‌های سرخرگ بزرگ خواهد شد و به باز بودن سرخرگ‌ها کمک می‌نماید.
- بالن و کاتتر خارج میشود و حالا سرخرگ باز شده و قلب خون مورد نیاز را به خوبی دریافت می‌نماید .
مزایای بالن زدن یا آنژیوپلاستی
- برعکس جراحی قلب، بالن زدن به برش وسیع نیاز ندارد.
بنابراین بیمار مدت کمتری بستری می‌ماند. پس از آنژیوپلاستی تنها ۱ الی ۲ روز بستری شدن در بیمارستان کافیست. - در بالن زدن قلب از بی‌حسی موضعی استفاده می‌گردد.
پس از آن حداکثر طی 10 روز، فرد میتواند به محل کار خود برگردد. - در آنژیوپلاستی همچون جراحی قلب باز، احتمال گرفتگی دوباره وجود دارد.
در حال حاضر با استفاده از استنت دارویی، اندازه تنگی مجدد رگ کمتر از ۱% شده است.
بنابراین در شرایط خاص جهت کم کردن احتمال تنگی مجدد، از استنت دارویی توصیه می‌گردد. - پزشک معالج میتواند با توجه به منافع آنژیوپلاستی، نوع رگ مسدود شده، اندازه گرفتگی و ناحیه درگیری رگ، درباره نوع درمان تصمیم بگیرد.
آمادگی‌های قبل از آنژیوپلاستی
- قبل از انجام آنژیوپلاستی، پزشک معالج شما سابقه پزشکیتان را چک نموده و معاینات فیزیکی و به احتمال زیاد برخی تست‌ها مانند رادیوگرافی از قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام و آزمایشات خون را انجام می‌دهد.
- بیمار باید یک تصویربرداری با عنوان angiogram coronary جهت ارزیابی کارساز بودن بالن زدن انجام بدهد.
- در آنژیوگرافی عروق کرونر، مایعی رنگی به درون عروق قلب از طریق کاتتر تزریق می‌گردد. عروقی که با رنگ پر شده‌اند، با اشعه ایکس و فیلم قابل رویت می‌باشند. بدین ترتیب پزشک شریان‌های مسدود را می‌بیند.
- قبل از انجام Angioplasty دستورالعمل‌هایی درباره خوردن و نوشیدن دریافت می‌کنید. پیش از عمل بالن زدن نیز باید از خوردن و نوشیدن به مدت ۶ الی ۸ ساعت اجتناب نمایید.
توصیه‌های لازم بعد از عمل آنژیوپلاستی
- پس از بازگشت به منزل، مایعات زیاد بنوشید. چرا که رنگ‌های کنتراست باید دفع شوند.
- اجتناب از فعالیت‌های شدید و بلند نمودن اجسام سنگین حداقل برای یک روز پس از عمل الزامی می‌باشد. میتوانید فعالیت‌های روزمره را ۱ الی ۲ روز بعد از آنژیوپلاستی از سر بگیرید.
- استحمام بعد از ۴۸ ساعت بدون مانع است، به شرطی که کوتاه مدت و در وضعیت کم بخار باشد.
- پیاده‌روی روزانه فراموش نشود. از روزی 5 دقیقه شروع کنید و کم کم به روزانه 35 دقیقه برسانید.
- از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات جدا پرهیز نمایید.
- در صورت داشتن درد و یا کبودی در ناحیه آنژیوپلاستی، استفاده از کیسه آب گرم و یا حوله گرم مفید است.
نکات تغذیه‌ای بعد از آنژیوپلاستی
بعد از انجام آنژیوپلاستی، تغذیه مناسب نقش مهمی در بهبود سریع‌تر بیمار و جلوگیری از مشکلات قلبی و عروقی آینده دارد.
اولین نکته مهم، مصرف غذاهای کم چرب و کم سدیم است.
مصرف چربی‌های اشباع و ترانس میتواند باعث افزایش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و تشدید روند آترواسکلروز شود، بنابراین باید از مصرف غذاهایی مانند فست‌فود، مواد سرخ‌کردنی، گوشت‌های پرچرب و محصولات لبنی پرچرب خودداری کرد.
به جای آن، بهتر است از منابع چربی سالم مانند آووکادو، مغزها، و روغن زیتون استفاده شود.
مصرف سدیم باید محدود شود تا فشار خون کنترل شده و از بروز هایپرتنشن جلوگیری شود.
این امر با کاهش مصرف نمک، کنسروها، سوسیس و کالباس و سایر مواد غذایی شور محقق میشود.
در کنار این موارد، توجه به مصرف فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها نیز بسیار مهم است.
میوه‌ها و سبزیجات تازه به دلیل داشتن فیبر زیاد و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی، به کاهش التهاب در رگ‌های خونی کمک کرده و از بروز انسداد مجدد عروق جلوگیری می‌کنند.
غذاهایی مانند سبزیجات برگ سبز، توت‌ها، سیب و جو دوسر برای این منظور مفید هستند.
مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ مانند ماهی‌های چرب (سالمون، تن) و بذرهای چیا، نیز میتواند به بهبود عملکرد قلب کمک کند.
در مجموع، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم، به همراه نوشیدن آب کافی، برای بیماران پس از آنژیوپلاستی بسیار حیاتی است تا روند بهبودی تسریع شود و از مشکلات بعدی پیشگیری گردد.
عوارض آنژیوپلاستی
اگر این علائم را داشتید، در اولین فرصت به پزشک خود خبر بدهید:
- شدت یافتن درد در قفسه سینه
- دردهای شدید
- بی‌حسی
- سردی یا کبودی دست و پا (اعضای ورود کاتتر)
- تب
- تنگی نفس
- خونریزی یا ورم در ناحیه عمل
آیا نتیجه آنژیوپلاستی، دائمی است؟
آنژیوپلاستی از حمله قلبی و سکته مغزی برای طولانی مدت جلوگیری می‌نماید.
با این حال، بعضی اشخاص با بازگشت تنگی شریانی مواجه می‌شوند که در آن شرایط انجام مجدد آنژیوپلاستی نیاز است.
اگر آنژیوپلاستی با تغییراتی مثبت در سبک زندگی همراه شود احتمال بازگشت تنگی کم میشود.
با انجام آزمایشات تصویربرداری در ویزیت‌های بعد از عمل می‌توان به خوبی میزان جریان خون در شریان‌ها را رویت کرد.
جریان خون عادی و کافی نشانگر نتیجه موفق فرایند است. در صورت نیاز و تجویز پزشک قلب، شاید انجام دوباره آنژیوپلاستی نیاز شود.
استنت قلب چند سال کار میکند؟
جنس استنت به گونه ایست که اگر بیمار داروهایش را منظم استفاده کند و توصیه‌های پزشک خود را رعایت کند، مادام العمر در بدن باقی می ماند.
به عبارت دیگر نیازی به تعویض استنت یا جایگزینی آن بعد از بازه زمانی خاصی نمی‌باشد. البته در صورتی که فرد دچار گرفتگی مجدد عروق داخل استنت نشود.
در این حالت نیاز است تا گرفتگی مجددا رفع شود.
بهترین مرکز برای آنژیوپلاستی
همانطور که می دانید قلب عضو بسیار مهمی در بدن انسان است. مراقبت از آن نیز وظیفه هر فردی می‌باشد.
بهترین مرکز برای آنژیوگرافی با داشتن تجهیزات و امکانات به‌روز و متخصصان و پزشکان مجرب در زمینه درمان انواع بیماری قلبی و نیز ارائه خدمات مرتبط به درمان بیماری ها، اختلالات و مشکلات قلبی کمک می‌نماید.
بهترین کلینیک قلب و عروق با دارا بودن پیشرفته ترین و کاملترین خدمات و تست‌های تشخیصی و درمانی، رضایت و بهبودی تمام بیماران خود را جلب می‌نماید.
برای اطلاع از هزینه آنژیوگرافی میتوانید با مطب دکتر برادران تماس بگیرید.
برای انتخاب بهترین مرکز برای آنژیوپلاستی می توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:
خدمات درمانی
بهترین مرکز قلب تهران با ارائه خدمات تشخیصی و با دارا بودن انواع تست درمانی موثر، مشکلات قلبی را بهبود می‌دهد.
خدماتی از جمله: تست نوار قلب، تست ورزش، اکوکاردیوگرام، اکوکاردیوگرافی ورزشی، نظارت بر فشار خون سرپایی، دستگاه ثبت حمله و ثبت سرپایی امواج قلبی و…
دسترسی آسان
یکی از مزایای بهترین کلینیک قلب نسبت به سایر کلینیک‌ها، دسترسی راحت به آن است.
مشاوره پزشکی
مرکز آنژیوپلاستی خوب با داشتن مشاورین مجرب، متقاضیان را برای درمان کمک می‌کنند. مشاوره پیش از درمان و مراجعه کردن به پزشک انجام می‌گردد.
تست نوار قلب
از تست هایی که در بهترین مرکز بالن زدن انجام میشود، تست نوار قلب است که به پزشک متخصص برای تشخیص ناهنجاری قلبی بیمار کمک میکند.
جهت دریافت وقت ویزیت از دکتر عبدالوهاب برادران متخصص قلب و عروق در تهران میتوانید با شماره زیر تماس حاصل نمایید.
