چرا افتادگی دریچه میترال رخ می ‌دهد؟

پرولاپس دریچه میترال یکی از مشکلات شایع قلبی است که همه‌ی ما حداقل یکبار نام آن را شنیده‌ایم.

پرولاپس دریچه میترال نام تخصصی افتادگی دریچه میترال است.

این مشکل یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد سوفل است که در اثر وجود نشتی در دریچه‌های قلبی ایجاد می‌شود.

اکثر موارد افتادگی دریچه میترال جدی نیستند و تنها با پیگیری قابل کنترل می‌باشند.

افتادگی دریچه میترال با علائم و مشکلات بسیاری همراه است؛ اما متخصصان از این موضوع که افتادگی دریچه‌ی میترال عامل بروز این مشکلات باشد، مطمئن نیستند.

(زیرا شیوع این علائم و افتادگی دریچه‌ی میترال هر دو در سطح جامعه بسیار زیاد هستند و چه بسا مستقل از یکدیگر رخ دهند.)

افتادگی دریچه میترال یعنی چه؟

دریچه‌ی میترال یا دو لتی بین دهلیز و بطن چپ قرار دارد. این دریچه به انتقال یک طرفه‌ی خون دهلیز چپ به بطن چپ کمک می‌کند.

پرولاپس یا افتادگی دریچه به دلیل شل شدن و لغزش قسمتی از دریچه بسمت دهلیز چپ رخ می‌دهد.

انقباض بیش از حد عضله‌ی قلب در هر ضربان می‌تواند موجب این اتفاق شود. افتادگی دریچه میترال با تنگی (استنوز) دریچه میترال تفاوت دارد.

در استنوز یا تنگی، دریچه سفت و غیر قابل انعطاف می‌شود.

غیرطبیعی بودن اندازه‌ی لت‌های دریچه یا آسیب بافت‌های آن موجب لغزش دریچه به سمت دهیلز می‌شود. به این حالت پرولاپس دریچه‌ میترال گفته می‌شود.

علت افتادگی دریچه میترال در بیشتر بیماران مشخص نیست.

افتادگی دریچه دولتی ممکن است یک مشکل ارثی باشد.

البته غیر طبیعی بودن غضروف‌ها (بیماری بافت همبند) به دلیل سایر بیماری‌ها نیز می‌تواند موجب افتادگی دریچه شود.

پرولاپس دریچه میترال چه علائمی دارد؟

بیشتر افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال هیچ علامتی از بیماری ندارند. همچنین سلامتی این افراد به دلیل افتادگی دریچه میترال دچار مشکل نمی‌شود.

درد قفسه‌ی سینه

درد قفسه‌ی سینه شایع‌ترین علامت افتادگی دریچه میترال در افراد علامتدار می‌باشد. با اینکه درد قفسه سینه ممکن است بسیار آزار دهنده و ترسناک باشد اما موجب افزایش خطر حمله قلبی، مرگ یا سایر مشکلات قلبی نمی‌شود.

نارسایی دریچه‌ی میترال

افتادگی دریچه میترال یکی از دلایل عمده نارسایی میترال است.

نارسایی دریچه‌ی میترال به وضعیتی گفته می‌شود که در آن مقداری از خون موجود در بطن چپ با هر ضربان از دریچه میترال به سمت عقب یعنی دهلیز جریان می‌یابد.

نارسایی متوسط یا شدید دریچه‌ی میترال ممکن است با گذشت چندین سال، منجر به ضعیف شدن عضله‌ی قلبی شود.

این حالت به اصطلاح نارسایی احتقانی قلب نامیده می‌شود. علائم نارسایی احتقانی قلب شامل موارد زیر است:

• تنگی نفس فعالیتی
• تورم پاها

افتادگی دریچه میترال ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد:

• لرزش یا ضربان سریع قلب (تپش قلب)
• تنگی نفس به ویژه تنگی نفس فعالیتی
• سرگیجه
• غش کردن (سنکوپ)
• اضطراب و ترس ناگهانی
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا

ایجاد همه‌ی این علائم همراه با یکدیگر، سندرم افتادگی دریچه میترال نامیده می‌شود.

البته متخصصان مطمئن نیستند که آیا افتادگی دریچه میترال به خودی خود موجب بروز این علائم می‌شوند یا نه.

از آن جایی که هم این علائم و هم افتادگی دریچه میترال دو مشکل بسیار شایع هستند، احتمال بروز تصادفی این دو بطور همزمان وجود دارد.

افتادگی دریچه‌ی میترال چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک با سمع صداهای قلبی با کمک گوشی پزشکی به افتادگی دریچه میترال شک می‌کند. حرکت غیرطبیعی دریچه میترال موجب ایجاد صدای متمایز می‌شود.

این صدا به اصطلاح «کلیک» نامیده می‌شود. اگر افتادگی دریچه منجر به نارسا شدن آن شود، ممکن است صدای سوفل قلبی ناشی از جریان رو به عقب خون نیز شنیده شود.

برای تشخیص قطعی افتادگی دریچه میترال نیاز به انجام اکوکاردیوگرافی وجود دارد. اکوکاردیوگرافی در واقع مشاهده‌ی قلب با کمک سونوگرافی است.

با کمک اکوکاردیوگرافی پزشک می‌تواند حرکات غیر طبیعی دریچه‌ را مشاهده کند. نارسایی میترال نیز با اکوکاردیوگرام قابل مشاهده است.

در صورتی که جز مبتلایان به بیماری قلبی هستید و تمایل دارید که در ماه مبارک رمضان روزه بگیرید، می‌بایست بدانید که شما جز بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن می‌باشید یا خیر؟ اگر شما نیز مایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف قلبی هستید، مقاله روزه داری و بیماری‌های قلبی  از وب سایت دکتر عبدالوهاب برادران را مطالعه فرمایید.

فرایند تشخیص افتادگی دریچه میترال

همانطور که می دانید یکی از آسیب ها و ناهنجاری شایع قلب افتادگی دریچه میترال است، اما سوالی که معمولا مطرح میشود این است که پزشکان چگونه می توانند افتادگی دریچه میترال را تشخیص دهند.

در ابتدا اگر پزشک به صدای قلب گوش دهد ممکن است از وجود این عارضه مطلع شود با این حال حرکات غیر طبیعی دریچه میترال صدایی را ایجاد می‌ کند که پزشکان از وجود این عارضه مطلع خواهند شد.

صدای بلند قلب اگر ناشی از جریان برگشتی خون باشد می تواند نشان دهنده این عارضه باشد.

 البته متخصصان و پزشکان تنها به صدای قلبت اکتفا نکرده و برای بررسی های دقیق تر فرآیند اکوکاردیوگرام را نیز در نظر می گیرند.

این فرایند شیوه ای برای سونوگرافی قلب می باشد که به واسطه آن پزشک می‌ تواند تمامی حرکات غیر طبیعی دریچه میترال را مشاهده کرده و به وضوح و با قاطعیت کامل می تواند افتادگی دریچه میترال را تایید و یا رد نماید.

 البته بسیاری از افراد زمانی که با افتادگی دریچه میترال مواجه میشوند چندین علائم ناخوشایند و آزاردهنده را نیز تجربه می‌ کنند که در این شرایط مراجعه به پزشک کمک می کند تا افراد بتوانند از وضعیت قلب خود آگاه شوند.

در چنین شرایطی اگر پزشک از روی علائم و شواهد موجود نتواند این عارضه را تشخیص دهد فرایندهای تخصصی‌ تر را انجام داده تا متوجه عملکرد قلب شود.

 با این حال تشخیص افتادگی دریچه میترال کار چندان سختی نمی باشد اما اینکه چه شیوه ای برای کنترل و درمان آن در پیش گرفته شود از مهم ترین نکاتی است که باید انجام پذیرد.

 متخصصان اگر افتادگی دریچه میترال را تایید کنند مصرف برخی از داروها را برای شما الزامی دانسته و اجتناب از مصرف کافئین را به شما تاکید خواهند کرد، این افراد باید در آرامش زندگی کرده و و از هرگونه استرس و تنش کاملاً دور بمانند.

پس از تشخیص افتادگی دریچه میترال متخصصان توصیه می‌ کنند که برخی از فعالیت های ورزشی را به طور کامل کنار بگذارید و هر چه فعالیت‌ های مربوطه کم‌ تحرک تر باشد فشار کمتری به قلب وارد شده و فرد مبتلا به این عارضه با تنگی نفس و کمبود اکسیژن مواجه نمیشود.

از طرف دیگر خون در حد متعادل از قلب پمپاژ شده و آسیب های جانبی را هرگز تجربه نخواهید کرد.

ارتباط افتادگی دریچه میترال با استرس

یکی از حساس‌ترین اعضای بدن انسان قلب است که از بدو تشکیل نطفه و در هفته های اول شروع به تپیدن کرده و تا آخرین لحظه زندگی به کار خود ادامه می دهد.

 قلب از بخش‌ های مختلفی تشکیل شده که از حساس ترین قسمت های آن می توان به دریچه میترال اشاره کرد.

قطعا داشتن استرس های روزانه و تنش های فراوان می تواند تاثیرات مخربی را بر دریچه میترال اعمال کند، با این حال اگر این دریچه به طور غیرعادی کشیده شود.

همزمان با افزایش ضربان قلب می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به همراه آورد که در اصطلاح پزشکی به آن افتادگی دریچه گفته میشود.

زمانی که افتادگی دریچه میترال اتفاق می ‌افتد به هیچ عنوان با گذر زمان قابل بهبود نبود مگر آنکه پزشکان با روش‌ های درمانی خاص و انجام جراحی بتوانند اصلاحاتی را بر روی دریچه میترال اعمال نمایند.

به طور معمول بانوان دو برابر آقایان به افتادگی دریچه میترال مبتلا میشوند، البته این عارضه نه تنها برای افراد بزرگسال بلکه بروز آن برای تمامی گروه های سنی و جنسیت های مختلف امکان پذیر می باشد.

 بهتر است علائم و نشانه‌ های افتادگی دریچه میترال را بدانید تا بتوانید پیش از شدت گرفتن این عوارض به پزشک مراجعه نمایید.

 متخصصان هرگونه سرگیجه، و سبکی سر و تنگی نفس هنگام خوابیدن و یا هنگام فعالیت های بدنی را نشأت گرفته از افتادگی دریچه میترال می‌ دانند اما باید بدانید که چند عامل بسیار مهم مانند استرس و تنش برای تشدید این عارضه بسیار مهم بوده و به هیچ عنوان نباید خود را در معرض چنین آسیب‌ هایی قرار دهید‌.

باید بدانید که متخصصان افتادگی دریچه میترال را خطرناک می‌ دانند و با وجود این عارضه انجام فعالیت های ورزشی و حتی فعالیت های روزانه برای شما ممکن نخواهد بود.

متخصصان توصیه می‌ کنند که تحت هر شرایطی وضعیت جسمانی و روحی خود را در آرامش قرار داده و از هرگونه استرس و عوامل تنش زا دوری کنید.

بهتر است انواع خوراکی های محرک مانند کافئین را مصرف نکرده و به هیچ عنوان ورزش های پرتنش و پرتحرک را انجام ندهید.

 افتادگی دریچه میترال با استرس ارتباط مستقیم دارد و اگر به طور مداوم با استرس سروکار دارید و حتی اگر در صورت بروز این عارضه در مواجهه با استرس قرار بگیرید قطعا باعث تشدید بسیار زیاد این عارضه میشود و ممکن فرد مجبور شود که تحت درمان های پر تهاجم و خطرناک قرار بگیرد.

آیا افتادگی دریچه میترال خطرناک است؟

یکی از بیماری‌ های شایع در ناحیه قلب افتادگی دریچه میترال می باشد که ممکن است حتی افراد به دلیل مخفی بودن علائم و نشانه ها به هیچ عنوان از حضور آن مطلع نشوند.

زمانی که برای معاینه قلب به پزشک مراجعه می کنید متخصصان سلامت دریچه قلب را بررسی کرده و اگر دچار افتادگی شده باشد شدت و میزان عارضه را برای شما شرح می دهند.‌

افتادگی دریچه میترال ناهنجاری شایعی برای قلب می باشد و در شمار بیماری های خطرناک قرار می گیرد اما اینکه آیا بیماری های قلبی به ویژه افتادگی دریچه میترال خطرناک است یا خیر بستگی به شدت عارضه دارد.

 باید بدانید که متخصصان افتادگی دریچه میترال را آسیبی خطرناک می‌ دانند و معتقدند که هرگونه استرس و حملات قلبی می تواند سبب تشدید این عارضه شود، اگر با افتادگی دریچه میترال مواجه هستید باید حتماً در شرایطی کاملاً مساعد زندگی کنید تا آسیب های بیشتر برای شما به وجود نیاید.

افراد میانسال و تمامی کسانی که سابقه خانوادگی دارند ممکن است بیش از دیگر افراد در معرض این عارضه قرار بگیرند، با این حال عدم مصرف الکل و مواد کافئین دار را نیز نباید دست کم بگیرید.

در نهایت لازم به ذکر است که افتادگی دریچه میترال اگر کنترل و درمان نشود و اگر در برابر عوامل تشدید کننده این عارضه قرار بگیرید به طور قطعی سبب ایجاد عوارض شدید و حتی مرگ افراد میشود و نباید به هیچ عنوان از کنار این عارضه ساده عبور کنید.

آیا پرولاپس دریچه میترال قابل درمان است؟

افتادگی دریچه میترال برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ به همین دلیل معمولاً نیازی به درمان آن وجود ندارد.

ترمیم یا تعویض دریچه میترال می‌تواند برای بیمارانی که دچار نارسایی شده‌اند، سودمند باشد. اگر فرد به دلیل افتادگی و نارسایی دریچه دچار علائم نارسایی احتقانی قلب شود، جراحی بهترین گزینه‌ی درمانی است.

اگر در اکوکاردیوگرافی شواهدی از نارسایی میترال وجود نداشته باشد، علائم افتادگی دریچه میترال به ندرت خطری ایجاد می‌کنند. با وجود اینکه بهترین درمان برای هر فرد متفاوت است اما درمان‌های احتمالی شامل موارد زیر است:

• ورزش
• استفاده از مسکن
• استفاده از تکنیک‌های آرامش بخش و کاهنده‌ی استرس
• پرهیز از مصرف کافئین و سایر مواد محرک

بتابلاکر‎ها داروهایی هستند که سرعت ضربانات قلبی را کاهش می‌دهند. مصرف این دارو‌ها برای بیماران دچار تاکی کاردی که دچار افتادگی دریچه میترال نیز هستند، مفید است.

آیا باید افتادگی دریچه میترال پیگیری شود؟

بیشتر افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال هرگز مشکلات سلامتی مرتبط با این بیماری را تجربه نمی‌کنند.

البته به نظر متخصصین بهتر است افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال به طور منظم به پزشک مراجعه کنند. با مراجعه‌ی مرتب به پزشک می‌توان سایر مشکلات در حال ایجاد را در اسرع وقت کشف کرد:

• افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال باید هر 2 تا 3 سال یکبار به متخصص قلب مراجعه کنند. البته نیازی به انجام اکوکاردیوگرافی برای این افراد وجود ندارد.
• افراد مبتلا به نارسایی متوسط یا شدید میترال؛ بایستی هر 6 تا 12 ماه به پزشک مراجعه کرده و تحت اکوکاردیوگرافی قرار گیرند.
• در صورت بروز علائم جدید یا تغییر علائم، اکوکاردیوگرافی و ویزیت پزشک نیز توصیه می‌شود.

در گذشته پزشکان به این بیماران توصیه می‌کردند که قبل از اقدامات پزشکی یا دندانپزشکی، آنتی بیوتیک مصرف کنند.

این توصیه جهت پیشگیری از خطر عفونت دریچه قلب (اندوکاردیت) انجام می‌شد.

اما امروزه بنا به تشخیص انجمن قلب آمریکا مصرف آنتی بیوتیک به دسته از افراد دیگر توصیه نمی‌شود.

خطرات ناشی از عدم درمان افتادگی دریچه میترال

یکی از بیماری های پنهان که ممکن است بسیاری از افراد هیچ گونه علائمی را از حضور آن تجربه نکنند افتادگی دریچه میترال است.

به طور کلی قلب دارای چهار دریچه می باشد که از مهم ترین و کاربردی ترین آنها می‌ توان به دریچه میترال اشاره کرد، افتادگی دریچه میترال به این معناست که این دریچه حساس عملکرد طبیعی نداشته و به دنبال آن مشکلات زیادی برای افراد به وجود می‌ آید.

 بسیاری از افراد در حالت عادی هیچکدام از علائم افتادگی دریچه میترال را تجربه نمی کنند و معمولا در موقعیت های خاص و زمانی که با تنش، استرس و یا فعالیت های مضاعف مواجه میشوند افتادگی این دریاچه را متوجه میشوند.

اما بهتر است علائم و نشانه‌ های افتادگی دریچه میترال را بشناسید تا در صورت مواجهه با هر کدام از آنها سریع تر به متخصصین مراجعه نمایید.

پزشکان بر این باورند که هرگونه عارضه در این دریچه معمولا با تپش قلب ناگهانی و یا ضربان قلب نامنظم همراه است.

در این شرایط افراد سرگیجه و سبکی سر را تجربه کرده و به دنبال آن تنگی نفس و حتی خستگی بسیار زیاد را تجربه خواهند کرد.

اما مسئله مهم این است که اگر شخصی از وجود افتادگی دریچه میترال مطلع باشد و فرآیندهای درمانی را انجام ندهد قطعاً عوارض و مشکلات بسیار زیادی را به همراه داشته و می‌ تواند سلامت فرد را به طور جدی به خطر بیندازد.

 افتادگی دریچه میترال باعث میشود تا افراد نتوانند فعالیت‌ های سریع و تند را به آسانی انجام دهند و تنگی نفس و حتی درد ناگهانی در قفسه سینه مانع از ادامه فعالیت برای آنها خواهد شد.

متخصصان قلب معتقدند که آریتمی قلبی می تواند عوارض بسیار زیادی داشته باشد و فشارهای مضاعفی را به قلب وارد می کند.

به همین دلیل این افراد بیش از سایرین در معرض سکته های ناگهانی قرار می گیرند و البته این عارضه در موارد بسیار زیاد منجر به لخته شدن خون میشود، اگر این لخته ها وارد جریان خون شوند مشکلات شدید مانند سکته مغزی اتفاق خواهد افتاد.

از عوارض بسیار جدی و خطرناک افتادگی دریچه میترال می توان به عفونت در این بخش حساس بدن اشاره کرد.

اگر پزشکان و متخصصان در مراحل اولیه بیماری راهکارهای مناسب را برای افتادگی و بهبود دریچه میترال انجام ندهید ممکن است به مرور زمان علائم و نشانه هایی از رشد باکتری در بدن مشاهده شود.

 با این حال باید بدانید که افتادگی دریچه میترال تاثیر مستقیمی بر عملکرد سایر ارگان‌ های حیاتی بدن دارد و اگر این دریچه با نقص مواجه شود قطعاً خون رسانی و عملکرد درست قلب نیز با مشکل مواجه شده و به همین دلیل است که اثرات منفی آن خیلی سریع و فوری بر سایر ارگان ها نمایان می گردد.

 افتادگی دریچه میترال مشکل و عارضه ای قابل درمان است که البته پزشکان خیلی راحت می‌ توانند عملکرد قلب را بررسی و کنترل نمایند، پس بهتر است که نسبت به چنین عارضه ای بی اهمیت نباشید.

عدم درمان به موقع افتادگی دریچه میترال در طولانی‌ مدت خطرات زیادی به همراه داشته و در بسیاری از مواقع جبران ناپذیر هستند، بهتر از این عارضه را جدی دانسته و هر چه سریع تر فرایندهای درمانی را در پیش بگیرید.

راه‌های ارتباطی با مطب:

دکتر عبدالوهاب برادران متخصص قلب و عروق در تهران

تماس با پزشک

نوبت دهی آنلاین

اینستاگرام

تلفن تماس:  09399605514