حملات پانیک چیست؟
یکی از مهم ترین و البته نگران کننده ترین آسیب هایی که ممکن است برای افراد به وجود آید مشکلاتی است که ممکن است در سیستم اعصاب و روان افراد اتفاق افتاده و فشارهای روحی مضاعفی را به عموم افراد وارد می کند.
بسیاری از افراد بیماری های جسمانی را به اندازه مشکلات روحی و روانی جدی دانسته و البته متخصصان هم بیماری های روانی را نیز خطرناک می دانند و روش های درمانی فوری و قطعی را برای آنها در پیش می گیرند.
یکی از مواردی که ممکن است تمامی افراد در سنین مختلف با آن مواجه شوند حمله پانیک است.
عموما به حمله های بسیار شدید همراه با اضطراب فراوان پانیک گفته میشود که در مواردی فرد احساس می کند که مرگ قریب الوقوع برای او اتفاق خواهد افتاد این حمله ها در موارد بسیار شدید ممکن است روزانه چندین بار تکرار شود.
قطعاً در چنین شرایطی فرد آسیب های روحی و روانی بسیار زیادی را متحمل خواهد شد.
اختلال پانیک معمولا به صورت غیر ارادی و غیر منتظره برای افراد اتفاق می افتاد و نشات گرفته از فشارهای روحی و روانی مکرر است و نهایتاً با این عارضه نمایان خواهد شد.
حملات پانیک به گونه ای است که حتی افراد نمی توانند هیچ گونه کنترلی بر شرایط داشته و ممکن است حتی اگر با وضعیتی بسیار شاد در جمع قرار بگیرند این حملات را به صورت شدید تجربه کنند.
پزشکان معتقدند که حملاتی مانند پانیک که همراه با اضطراب و استرس فراوان رخ می دهد به واسطه دارو درمانی و انجام مشاوره های مختلف قابل درمان است هر چند که ممکن است بر اساس وضعیت روحی افراد روند درمان کمی طولانی تر شود.
اما پزشکان و متخصصان درمان را تا زمانی ادامه خواهند داد که این حملات به طور کامل بهبود پیدا کنند.
مسئله قابل توجهی که باید بدانید این است که حملات پانیک به صورت ناگهانی اتفاق می افتد و ممکن است حتی یک الی دو ساعت فرد را با این عارضه درگیر کند.
این حملات بر اساس شدت و ضخامت بیشتر در روز ممکن است حتی چندین بار به سراغ افراد بیاید که احساسی بسیار تلخ و غیر قابل تحمل برای بیماران خواهد بود.
علائم حملات پانیک
همانطور که گفته شد حمله پانیک برای عموم افراد ممکن است پیش آید که قطعاً در چنین شرایطی علاوه بر اضطراب و پریشانی بسیار زیادی که رخ می دهد فرد ممکن است با افزایش ضربان قلب و تپش های شدید مواجه شود.
در مواردی این عارضه منجر به تنگی نفس شده و فرد با احساس سنگینی در ناحیه سینه و درد در قفسه سینه این عارضه را تجربه خواهد کرد، در مواردی احساس لرزش و احساس خفگی برای افراد رخ می دهد که شرایط و حملات را برای آنها سخت تر می کند.
متخصصان احساس تهوع، ناراحتی معده و یا سرگیجه و گرگرفتگی را ضمن بروز حملات پانیک طبیعی دانسته و این افراد با ترس بسیار زیاد از مرگ احساسات خود را به صورت نگران کننده بیان خواهند کرد.
گاها این افراد بر اساس شدت زیاد حملات کنترل خود را از دست داده و یا فعالیت های خاص و دیوانه وار انجام می دهند.
با این حال حملات پانیک باید هرچه سریع تر کنترل شود زیرا اگر این عارضه به دفعات زیاد اتفاق بیفتد ممکن است فرد پریشان حالی مداوم را تجربه کرده و آثار مخربی را بر سلامت روحی آنها بجای خواهد گذاشت.
لازم است بدانید که اگر عارضه ای مانند حمله پانیک درمان نشود ممکن است در طولانی مدت فرد مشکلات جسمانی و هرگونه نقص در عملکرد سایر ارگان ها را تجربه کند.
برقراری تعادل در میزان هورمون ها کمک می کند تا فرد این حملات را آسان تر طی کرده تا به مرور زمان از بین بروند.
بی توجهی به درمان حمله پانیک می تواند منجر به بروز بیماری های زمینه ای بسیار جدی و خطرناک شود که از مهمترین آنها می توان به آسیب های قلبی اشاره کرد.
چه عواملی باعث ایجاد حملات پانیک می شود؟
همانطور که میدانیم حملات پانیک زمانی که در شخص ایجاد میشوند در واقع نشانه ای از بروز مشکلات یا نارسائی‌های در سیستم اعصاب می‌باشد.
این موضوع میتواند معمولا ناشی از ً نتیجه عدم تعادل کافی در ترشح و یا مصرف مواد شیمیایی در مغز باشد که به یک نارسایی در هماهنگی اساسی مغز و عصب‌ها منجر میشود.
حملات پانیک ممکن است به صورت ناگهانی شروع شده و تا چند دقیقه فرد را دچار شرلیط دشوار و سخت بکند. این علایم به طور ناگهانی و بدون هشدار قبلی ظاهر میشوند و ممکن است در هر سنی و در هر شرایطی رخ دهند.
اما برخی عوامل و شرایط می‌توانند احتمال بروز علائم پانیک را در فرد افزایش دهند، از جمله:
- استرس و فشار روزمره: استرس و فشار زندگی، ممکن است باعث افزایش احتمال بروز علائم پانیک شود. فشارهای مالی، مشکلات خانوادگی، مشکلات شغلی و روابط نامطلوب می‌توانند به افزایش خطر ابتلا به پانیک کمک کنند.
- تاریخچه خانوادگی: اگر فردی در خانواده سابقه ابتلا به اختلالات اضطرابی یا پانیک داشته باشد، احتمال ابتلا به علائم پانیک در فرد دیگری که در همان خانواده است، افزایش می‌یابد.
- استعمال مواد مخدر: مصرف برخی مواد مخدر، از جمله الکل و مواد مخدر، میتواند باعث افزایش احتمال بروز نشانه های پانیک شود. این مواد می‌توانند تأثیرات نامطلوبی بر سیستم عصبی فرد داشته باشند و علائم پانیک را تشدید کنند.
- بیماریهای جسمی: برخی بیماریها می‌توانند باعث شروع علائم پانیک شوند. برخی از بیماریها شامل بیماریهای قلبی، تیروئید، ریه و معده هستند.
- ترس از بروز علایم پانیک: افرادی که ترس از بروز علائم پانیک دارند، احتمال بیشتری برای تجربه این علائم دارند. این ترس میتواند به تشدید علایم منجر شود و یک چرخه ترس و پانیک راه اندازی کند.
- اختلالات روانی: برخی از اختلالات روانی، مانند اختلال اضطراب عمومی (GAD) و اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، می‌توانند باعث بروز علائم پانیک شوند.
- نوسانات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران حاملگی ، قبل از وقوع پریود، در دوران یائسگی و در هنگام تغییرات شدید در سطح هورمون‌ها می‌توانند عامل بروز علائم پانیک شوند.
به طور کلی، علائم پانیک ممکن است در هر زمانی در فرد ایجاد شوند و برخی عوامل می‌توانند احتمال بروز آنها را افزایش دهند. در صورت تجربه علائم پانیک، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح را بررسی کند و درمان مناسب را تجویز کند
کنترل اختلال پانیک
گاها ممکن است افراد در مراحل ابتدایی بروز حملات پانیک متوجه نشوند که حملات به چه علت رخ می دهد و ممکن است تلاشی برای کنترل این عارضه نداشته باشند در صورت ادامه دار شدن این اختلالات بهتر است به پزشک مربوطه مراجعه کرده و شرایط را برای کنترل بیماری فراهم سازید.
متخصصان اگر وجود حملات پانیک را برای شما به صورت قطعی اعلام کنند راهکارهای مناسب را به شما آموزش خواهند داد و در کنار انجام مشاوره و دارو درمانی می توانید شرایط را در هنگام بروز حملات کنترل کنید.
عدم استفاده از هر گونه سیگار، الکل و کافئین می تواند برای این افراد مناسب باشد و حملات پانیک را با شدت بسیار محدودتر تجربه خواهند کرد.
به محض بروز حملات پانیک بهتر است که نفس کشیدن عمیق را تمرین کنید زیرا در این شرایط ممکن است تنگی نفس رخ داده و احساس سنگینی قفسه سینه و پریشان حالی افراد را افزایش خواهد داد.
تمرین مداوم برای تنفس عمیق کمک می کند تا کمی وضعیت را به حالت کنترل شده در آورده و در چنین شرایطی آرامش سریع تر به شما باز می گردد.
پزشکان تکنیک های کاربردی و آرامبخش مانند انواع مدیتیشن را به افراد آموزش می دهند تا در چنین شرایطی با کنترل و تمرین بر ماهیچه های بدن از میزان وحشت و اضطرابی که در حملات پانیک رخ می دهد کاسته شود.
بهتر است که روابط خود را با دوستان و خانواده تقویت کنید و هر گونه عواملی که منجر به بروز استرس و تنش میشود را از خود دور کنید.
بودن در جمع دوستان و داشتن اوقات شاد و خوش کمک می کند تا حملات پانیک را در حد بسیار خفیف تجربه کنید.
همچنین انجام یک ورزش مرتب و مورد علاقه کمک می کند تا سطح اضطراب و استرس های روزانه کاهش پیدا کند و حداقل روزانه ۳۰ دقیقه را به تمرینات خاص مانند راه رفتن، دویدن، شنا کردن و یا ورزش های ریتمیک اختصاص دهید.
داشتن استراحت کافی، خواب آرام و زندگی در محیط به دور از تنش کمک می کند تا حملات پانیک هر چه سریع تر بهبود پیدا کند.
بهتر است که با یک درمانگر صحبت کرده و اگر خواب مناسبی ندارید از آنها بخواهید که برای حفظ آرامش به شما کمک کنند و راهنمایی های لازم را در اختیارتان قرار خواهند داد.
روش های مناسب برای درمان اختلال پانیک
برخی از افراد تصور می کنند که حملات پانیک موقتی و زودگذر است، اما باید بدانید که این عارضه باید هر چه سریعتر کنترل و درمان شود در غیر این صورت ممکن است همه روزه به شدت آن نیز افزوده شود.
متخصصان و پزشکان معتقدند که حملات پانیک در اکثر مواقع موقتی بوده و در در تایم کوتاه برای افراد رخ می دهد که البته در چنین شرایطی روان درمانی می تواند کمک زیادی به این افراد کند.
پزشکان و متخصصان در موارد شدیدتر مصرف انواع داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب را مناسب دانسته و معتقدند که دوز مشخصی از آنها می تواند به کنترل این عارضه کمک کند.
باید بدانید که برای درمان حملات پانیک پزشکان ابتدا ریلکس کردن ماهیچه ها و تمرین تنفس را به شما آموزش خواهند داد و معتقدند که در زمان ایجاد حملات بهتر است که کنترل خوبی را بر سلامت جسمانی خود داشته باشید تا بتوانید این حملات را سبک تر و هرچه سریع تر رد کنید.
پزشکان درمان مناسب را به واسطه دارو آغاز کرده و به افراد توصیه می کنند که در دوره های کوتاه مدت داروها را مصرف کرده و نتیجه را به پزشک خود اعلام کنند.
متخصصان به این واسطه متوجه خواهند شد که آیا داروهای تجویز شده عملکرد مناسب را بر سلامت آنها داشته یا خیر.
در صورت عدم نتیجه مناسب دوز مصرفی و نوع داروها تغییر می کند و این روش تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که فرد به وضعیت روحی ثابتی برسد.
عوارض حملات پانیک چیست؟
میتوان گفت که اختلال پانیک درمان‌نشده؛ تقریبا میتواند در همۀ زمینه‌ها، زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. فرد ممکن است چنان تحت تاثیر حملات پانیک قراربگیرید که که کیفیت زندگیش به میزان قابل‌توجهی، کاهش یابد. عوارض حملات پانیک ، عبارت‌اند از:
افزایش شانس ابتلا به فوبیاها ی دیگر مانند: ترس از رانندگی یا اختلال اضطراب اجتماعی
نگرانی دائم ازوضعیت جسمی و مرتبا مراجعه به پزشک به منظور معاینه و بررسی وضعیت سلامتی خود
اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی
مشکل در خانه یا مدرسه (اعم از اختلال در کار، درس، روابط و…..)
افسردگی، اختلالات اضطرابی و سایر اختلالات روان پزشکی
افزایش خطر خودکشی یا افکاری در مورد اسیب زدن فرد به خودش یا دیگران
اعتیاد به مواد مخدر و الکل
مشکلات مالی
برای بعضی از افراد؛ اختلال پانیک ، ممکن است با اختلال آگورافوبیا همراه باشد و فرد به این اختلال نیز مبتلا بشود اختلال گذرهراسی؛ به معنی ترس از شلوغی و مکان شلوغ، فضاهای سر بسته، فضاهای باز و… می باشد. در این اختلال؛ فرد از مکان ها یا موقعیت هایی که باعث بوجود امدن اضطراب برایش میشود دوری می‌کند.
زیرا می‌ترسد در صورت رخ دادن حمله پانیک؛ قادر به فرار یا کمک گرفتن از دیگران نباشد یا ممکن است برای بیرون‌رفتن از خانه، همراهی دیگران را بخواهد و به تنهایی به بیرون از خانه نرود و یا حتی گاهی فرد به تنهایی در خانه نمی ماند و از این موضوع، ترس و اضطراب دارد. چون از بروز حملات وحشت زدگی و تنها بودن در خانه می ترسد.
جلوگیری از اختلال وحشت زدگی
هیچ راه ثابتی برای جلوگیری از بروز حملات (پانیک) یا اختلال هراس، وجود ندارد. با‌این‌حال؛ این راهکارها می توانند برای شما کمک کننده باشند.
برای جلوگیری از بدتر‌شدن این حملات، حتما از یک روانشناس بالینی متخصص در زمینۀ درمان این اختلال، کمک بگیرید.
برای کمک به جلوگیری از برگشت بیماری و یا بدتر‌شدن علائم حملات وحشت زدگی؛ برنامۀ درمانی (مصرف به موقع دارو و روان درمانی) خود را جدی بگیرید و به طور منظم رعایت کنید.
فعالیت فیزیکی هماهنگ و روزانه داشته باشید ( ورزش می تواند تا حد قابل‌توجهی استرس و اضطراب را کاهش دهد)
