آنژیوگرافی چیست؟

پیشرفت علم و وجود تجهیزات پزشکی نوین باعث میشود تا متخصصان در زمینه های مختلف بتوانند سریع تر و دقیق تر اقدام به بررسی بیماری ها کرده و به این واسطه سلامت بیماران حفظ میشود و از خطرات و عوارض بیماری های مختلف محفوظ می مانند.

آنژیوگرافی یک اصطلاح پزشکی است که از دو بخش تشکیل میشود آنژیوگرافی هر دو پیشوند و پسوند از واژه های یونانی هستند.

آنژیو به معنی رگ خونی گرفته شده است و گرافی به معنی ثبت کردن یا نوشتن می باشد.

بنابراین می توان گفت که آنژیوگرافی به معنی تصویربرداری از رگ های خونی است.

آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری به شمار می آید که یکی از فرایندهای تشخیصی کارآمد می باشد پزشکان برای بررسی سلامت عروق کرونر و رگ های خونی سعی می کنند با تصویربرداری پزشکی به روش آنژیوگرافی اقدامات لازم را انجام داده تا بیماری های احتمالی ارزیابی شود.

پزشکان آنژیوگرافی را یک روش تشخیصی مناسب دانسته که می تواند برای بررسی سلامت قلب و مغز و همچنین تشخیص بیماری ها از آن استفاده نمایند.

آنژیوگرافی قلب، آنژیوگرافی مغزی، آنژیوگرافی محیطی و بررسی رگ های خونی هر کدام روش های تایید شده ای هستند که به عملکرد بهتر و بدون خطای پزشک کمک می کند.

بسیاری از کسانی که به آسیب های عروقی مبتلا هستند برای تشخیص تنگ شدن عروق موظفند آنژیوگرافی را تحت نظر پزشکان برتر انجام داده تا ضمن بررسی شدت و علت آسیب از مشکلات وسیع تر جلوگیری نمایند.

یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در سراسر دنیا آسیب ها و بیماری های قلبی و عروقی است که در پی آن احتمال ایجاد سکته مغزی افزایش پیدا می کند.

متخصصان می توانند با انجام آنژیوگرافی اقدام به تشخیص بیماری آنوریسم کنند این عارضه زمانی اتفاق می افتد که دیواره سرخرگ ها بیش از حد ضعیف شده و شکل برآمدگی پیدا می کند.

از آنجایی که سرخرگ ها مسئول انتقال خون به سایر اندام های بدن هستند هرگونه برآمدگی در سطح آنها احتمال پارگی یا خونریزی داخلی را افزایش می دهد.

متخصصان به واسطه آنژیوگرافی شرایط را برای درمان این عارضه فراهم کرده و به طور قطعی می توان گفت که روش مناسبی برای استند گذاری در عروق و رفع تصلب شرایین خواهد بود.

بسیاری از متخصصان برای بررسی وضعیت بیماران معمولا به شرح حال دریافتی از بیمار اکتفا نمی کنند و برای بررسی دقیق تر سلامت قلب و تمامی آسیب هایی که اتفاق می افتد از روش های تشخیصی استفاده می کنند که نه تنها برای بیماران خطری ندارد بلکه اطلاعات بسیار زیاد و جامعی را در اختیار پزشک قرار می دهد.

با این حال متخصصان برای حفظ سلامت قلب و ارزیابی عملکرد آن سعی می کنند از روش هایی مثل آنژیوگرافی استفاده کنند.

البته این روش در علم پزشکی جایگاه ویژه ای داشته و متخصصان برای تمامی بیماران پیش از جراحی قلب این روش تصویربرداری را انجام خواهد داد.

شاید تصور کنید که فرایند آنژیوگرافی که نوعی تصویربرداری از قلب و عروق کرونر است شباهت زیادی به رادیولوژی دارد این دو فرایند روش های مجزا از یکدیگر هستند اما اصل کار مشابه با یکدیگر است.

پزشکان برای تصویربرداری از قسمت های مختلف بدن از این روش های تشخیصی استفاده می کنند.

تمامی بیمارانی که بنا بر آسیب های قلبی کاندیدای مناسب برای آنژیوگرافی هستند به تشخیص پزشک باید نوع خاصی از این تصویربرداری انجام دهند.

هر کدام از روش های مختلف برای انجام آنژیوگرافی فرایندی جهت بررسی بخش خاصی از سیستم گردش خون است.

به عنوان مثال آنژیوگرافی کرونری برای بررسی رگ های خونی قلب استفاده میشود و آنژیوگرافی مغزی برای بررسی رگ های خونی مغز مورد استفاده قرار می گیرد.

اگر پزشک بخواهد رگ های خونی در اندام های مختلف بدن از جمله دست ها و پاها را ارزیابی کند آنژیوگرافی محیطی انجام شده و هر کدام از این روش ها از دقت و حساسیت بسیار بالایی برخوردار هستند.

مهمترین علل انجام آنژیوگرافی

یکی از مهمترین سوالات در مورد آنژیوگرافی این است که با انجام این فرایند چه نوع آسیب ها و بیماری هایی مشخص میشود و چه کسانی باید مراحل آنژیوگرافی را در اولین فرصت انجام دهند.

اگر طبق معاینات اولیه پزشکان بر اساس شرح حالی که بیماران به آنها ارائه می دهند متوجه شوند که رگ های خونرسان به قلب دچار تنگی شده یا مسدود هستند آنژیوگرافی قلب را لازم می دانند.

آنژیوگرافی روش است که میزان جریان خون در رگ ها را بررسی می کند.

اگر پزشک متوجه شود که عروق کرونری که خون را به قلب می برند دچار مشکل هستند با انجام آنژیوگرافی شدت و وسعت عارضه مشخص خواهد شد.

عروق کرونر در حقیقت وظیفه خونرسانی به قلب را بر عهده دارند این خون باید مقدار کافی اکسیژن را به همراه داشته باشد تا حجم مناسب خون و اکسیژن به سراسر بدن پمپاژ شود.

در مواردی بنا به دلایل مختلف تجمع چربی یا پلاکت هایی که حاوی چربی هستند در عروق کرونر باعث میشود تا در دیواره رگ های کرونری رسوبی ایجاد شود که خونرسانی به قلب را محدودتر می کنند.

این افراد بیش از دیگران در معرض حملات قلبی قرار می گیرند و در چنین موقعیتی است که انجام آنژیوگرافی الزامی می باشد‌.

فراموش نکنید که آنژیوگرافی کاربردهای بسیار زیادی دارد و پزشکان برای بررسی بیماری های قلبی عروقی از این روش استفاده می کنند.

تشخیص لخته شدن خون، آنوریسم یا تصلب شرایین همگی به واسطه آنژیوگرافی ممکن است.

فراموش نکنید که متخصصان حین انجام برنامه ریزی برای جراحی از آنژیوگرافی نیز استفاده می کنند تا بتوانند وضعیت رگ های خونی بیمار را دقیق تر ارزیابی کنند.

همچنین در مواردی نیاز است که پزشک آنژیوپلاستی و استند گذاری در عروق را انجام دهد و برای هدایت درمان های مداخله ای انجام آنژیوگرافی ضروری می باشد.

بررسی مزایا و معایب آنژیوگرافی

هر کدام از روش تشخیصی که برای بررسی آسیب ها و بیماری های داخلی انجام میشود اغلب دارای مزایا و معایبی هستند که متخصصانی همچون دکتر عبدالوهاب برادران با توجه به وضعیت بیماران اقدام به انجام این روش ها خواهند کرد.

معمولا روش هایی مانند آنژیوگرافی مزایای بیشتری نسبت به معایب آن دارد و پزشکان این فرایند را برای بیماران بی خطر می دانند.

مهمترین مزیتی که آنژیوگرافی دارد دقت بالا در تشخیص بیماری های عروقی است.

از آنجایی که روش تصویربرداری به صورت جزئی و با وضوح بالا انجام میشود پزشک هر نقطه از قلب و عروق را که بخواهد می تواند بررسی کند و نه تنها آسیبی برای بیمار ندارد بلکه به تشخیص آسیب های احتمالی و کوچک نیز کمک شایانی می کند.

امکان هدایت درمان های مداخله ای به صورت همزمان در آنژیوگرافی فراهم می باشد.

گاهاً نیاز است که پزشک حین آنژیوگرافی اقدامات اصلاحی و درمانی را در سطح عروق یا قلب انجام دهد معمولاً برای درمان های کوچک و جزئی که اصطلاحا به آنها مداخله ای گفته میشود آنژیوگرافی روشی مناسب و مورد تایید است.

از آنجایی که اطلاعات به دست آمده از آنژیوگرافی از دقت بالای برخوردار است پزشک می تواند خیلی دقیق و جزئی برای جراحی های پیشرفته برنامه ریزی کند.

انجام آنژیوگرافی پیش از جراحی قلب یکی از مهمترین فرایندها به شمار آمده که پزشک را از آسیب ها و مشکلات زیادی مطلع می کند و عمل جراحی آنگونه که باید انجام خواهد شد.

اما دانستن این نکات خالی از لطف نیست که آنژیوگرافی در مواردی برای افراد مشکلاتی کوتاه مدت و موقتی را به همراه می آورد.

برای انجام آنژیوگرافی نیاز است که ماده حاجب به عروق تزریق شود و در مواردی مشاهده میشود که افراد نسبت به ترکیبات آن آلرژی داشته و حین آنژیوگرافی و بعد از آن مشکلاتی را تجربه می کنند.

متخصصان معتقدند که در برخی موارد برای آنژیوگرافی نیاز است که بیمار تحت بیهوشی قرار بگیرد و قطعاً عوارض داروی بیهوشی در مواردی برای بیماران دردسر آفرین میشود.

همچنین احتمال می رود که در محل تزریق خونریزی هایی اتفاق بیفتد که تا چند ساعت یا چند روز برای بیماران محدودیت آور خواهد شد.

با تمام این تفاسیر می توان گفت که معایب آنژیوگرافی بسیار محدود و گذرا هستند و نسبت به مزایایی که دارد انجام آن کاری درست و به صلاح بیمار خواهد بود.

عوارض آنژیوگرافی

اگر با توجه به وضعیت بیماران پزشک انجام آنژیوگرافی را الزامی بداند ممکن است این نگرانی برای بیماران به وجود آید که آیا این فرایند برای آنها عوارضی در پی دارد یا خیر.

فراموش نکنید که آنژیوگرافی قلب هم مانند هرگونه اقدامات تشخیصی و درمانی دارای عوارض است اما استفاده از لوازم پیشرفته با وجود تجربه بسیار زیاد پزشک باعث میشود تا این عوارض تا حد ممکن کاهش پیدا کرده و سلامت بیماران حفظ میشود.

البته این عوارض گاهاً کوتاه و زودگذر هستند و متخصصان برای پیشگیری از بروز این عوارض می توانند اقدامات مهم را قبل و بعد از آنژیوگرافی انجام دهند.

از مهمترین و خطرناک ترین عوارض بعد از آنژیوگرافی می توان به سکته مغزی یا سکته قلبی اشاره کرد.

در مواردی دیده میشود که خونریزی شدید باعث میشود تا بیمار نیازمند تزریق خون شود که در روش آنژیو از پا این اتفاقات بیشتر رخ می دهد.

اما از عوارض کوتاه مدت و کم اهمیت آنژیوگرافی باید به حساسیت به ماده بیهوشی و ماده حاجب اشاره کرد.

در مواردی دیده میشود که در محل برش کبودی هایی اتفاق می افتد که گاهاً با درد و التهاب همراه است البته چنین عوارضی با مراقبت بهبود پیدا می کند.

با این حال عوارض خطرناک آنژیوگرافی را نباید دست کم بگیرید، همواره این نکته را به یاد داشته باشید که عوارض آنژیوگرافی کاملاً شایع است.

اگر پزشک ضمن استفاده از تجهیزات نوین و تجربه بالا از سلامت بیماران مراقبت کنند این آسیب ها در موارد بسیار نادر رخ می دهد و بیماران می توانند بدون هیچگونه نگرانی و با خیال راحت برای انجام آنژیوگرافی اقدام نمایند.

آنژیوگرافی چگونه انجام میشود؟

آنژیوگرافی یکی از روش های تشخیصی و درمانی پیشرفته است که در روند انجام آن اغلب بیماران هوشیار هستند.

ممکن است برای بیمارانی که سن کمتر دارند بیهوشی اعمال شود.

برای انجام آنژیوگرافی ابتدا بیماران باید از نظر جسمانی شرایط را برای این فرایند درمانی مهیا کنند پس از آن پزشک داروی آرامبخش را به بیماران داده تا در حین جراحی دچار استرس یا تنش نشود و در عین حال نیاز است که کاملاً هوشیار باشند تا دستورات و توصیه های پزشک را انجام دهند.

متخصصان برای دسترسی بهتر به کشاله ران یا مچ دست سعی می کنند محل مورد نظر را ثابت نگه دارند از بیماران می خواهند که لباس های مخصوص یا گان را پوشیده و بر روی میز مخصوص دراز بکشند.

بعد از انجام مراحل مقدماتی پزشک برش بسیار کوچکی را در شریان اصلی ایجاد می کند البته قبل از آن محل مورد نظر تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد.

هرگونه نگرانی در این مورد کاملاً طبیعی است اما متخصصان برای داشتن شرایط بهتر بیماران از مقدار مناسب بی حسی و داروی آرامبخش استفاده می کنند و بیمار هیچگونه درد و تنشی را در این طی آنژیوگرافی احساس نخواهد کرد.

بعد از اعمال برش در محل شریان ها پزشک لوله ای بسیار باریک و بلند که کاملاً انعطاف پذیر و نازک است را به درون شریان ها وارد می کند این لوله را اصطلاحا کاتتر می گویند.

امکان تصویربرداری از عروق قلب به این واسطه فراهم خواهد شد.

متخصصان کاتتر را در مسیری قرار می دهند که حرکت آن آسان باشد و تمامی تصاویر دریافت شده از طریق مانیتور با جزئیات کامل دیده خواهد شد.

هنگام عبور کاتتر در عروق ممکن است کمی احساس فشار یا کشش داشته باشید اما هیچ کدام از این حالات دردناک و طاقت فرسا نخواهد بود.

ضمن عبور کاتتر از شریان اصلی ماده حاجب که نوعی ماده رنگی است به عروق تزریق شده که احتمالاً احساس گرما یا گرگرفتگی خواهید داشت که بعد از چند لحظه این حالات نیز رفع میشود.

زمانی که رنگ تزریق شده در عروق خونی جریان پیدا می کند عکس برداری از طریق اشعه ایکس انجام میشود به واسطه ماده حاجب تصاویر دریافتی وضوح و شفافیت بسیار زیادی خواهد داشت.

در روند انجام آنژیوگرافی اگر نیاز باشد پزشک فرایندهای درمانی از جمله بالن گذاشتن یا تیوپ کوچک گذاشتن در شریان ها را انجام می دهند و اقدامات لازم برای باز کردن شریان های تنگ شده انجام می پذیرد.

بعد از اتمام آنژیوگرافی کاتتر از عروق اصلی خارج شده و برای توقف هرگونه خونریزی در محل برش فشار کنترل شده ای به محل مورد نظر اعمال میشود.

گاهاً در حین انجام آنژیوگرافی از بیماران خواسته میشود که نفس عمیق کشیده یا تنفسشان را چند ثانیه نگه دارند.

گاهاً نیاز میشود برای بررسی موارد خاص بیمار سرفه کند، به همین دلیل پزشک بیماران را هوشیار نگه داشته و تا حد ممکن از انجام بیهوشی صرف نظر می کنند.

تفاوت آنژیوگرافی با سی تی آنژیوگرافی چیست؟

روش های مختلفی برای بررسی سلامت قلب و عروق وجود دارد، امروز متخصصان آنژیوگرافی یا سی تی آنژیوگرافی را روش های مناسبی برای ارزیابی قلب و عروق کرونری می دانند که البته تفاوت های چشمگیری با یکدیگر دارند.

مهمترین تفاوت این دو روش در روند انجام آنهاست اما در نتیجه آن پزشک تصویربرداری دقیقی را از قلب و عروق مربوطه انجام خواهد داد.

با این حال می توان گفت که سی تی آنژیو یک روش تصویربرداری است که در روند انجام آن کاتتری وارد بدن بیمار نمیشود و معمولاً تصویربرداری از خارج بدن صورت می گیرد.

آنژیوگرافی روشی است که با وجود برش در عروق اصلی نیاز است که بیمار در بیمارستان بستری شده و تحت مراقبت قرار بگیرد، اما در سی تی آنژیو بیماران نیازی به مراقبت های ویژه نخواهند داشت.

متخصصان در صورت احتمال ضعیف برای گرفتگی عروق سی تی آنژیو قلب را انجام می دهند.

اگر پزشک از حالات بیمار متوجه شود که احتمالاً گرفتگی و مشکلاتی در عروق قلب وجود دارد آنژیوگرافی را روش بهتری می دانند.

در هر صورت انجام فرایندهای مانند آنژیوگرافی یا سی تی آنژیوگرافی به تشخیص پزشک انجام میشود.

این متخصصان هستند که با توجه به تجربه ای که دارند روش های درمانی و تشخیصی موثر و دقیق را برای بیماران انجام خواهند داد.