وقتی صحبت از درمان واریس پا به میان می‌آید، گزینه‌های مختلفی وجود دارد. برخی افراد درمان خانگی بیماری واریس را ترجیح میدهند مانند استفاده از سرکه سیب اما اگر رگ های واریسی ضخیم و بزرگ شده و یا درد زیادی را ایجاد کنند می بایست از روش های تخصصی تر درمان واریس که بهترین آنها لیزر واریس پا می باشد کمک گرفت.
بیماری واریس چیست؟
رگهای واریسی به‌صورت رگهای متورم، در دست یا پا دیده می‌شوند. این رگها در زیر پوست، پررنگ‌تر از دیگر عروق هستند. مشکل اصلی اکثر افراد با رگهای واریسی پا، جنبه‌ی زیبایی و ظاهری است. اما در برخی افراد، رگ های واریسی به دلایل مختلفی می توانند دردناک شوند. شایع‌ترین دلیل زمانی است که دریچه‌های وریدی به درستی کار نمی‌کنند و خون شروع به تجمع در ورید می‌کند. این کار باعث بزرگ شدن و پیچ خوردگی سیاهرگ شده که نتیجه آن، درد، سنگینی و گرفتگی پا می شود.
علاوه بر این، سیاهرگ هایی که به سطح پوست نزدیک تر هستند بیشتر باعث ایجاد درد می شوند زیرا با تماس لباس یا اشیاء خیلی راحت، تحریک می شوند.
علت بروز واریس
ضعیف بودن دریچه‌ها و آسیب دیدن سیاهرگ‌ها
ضعف دریچه ها می تواند ارثی یا در نتیجه تصادف، بیماری یا آسیب باشد.
البته گاهی اوقات نمی توان دلیل خاصی برای ضعیف بودن شیرها مشخص کرد.
دریچه های ضعیفی که به درستی کار نمی کنند، نمی توانند به طور طبیعی باز و بسته شوند، بنابراین خون می تواند به قسمت پایین بدن برگردد.
از دست دادن خاصیت ارتجاعی رگها نیز اثر مشابهی ایجاد می کند.
رگ ها بیش از حد کشیده می شوند و دریچه ها ضعیف می شوند و نمی توانند به درستی کار کنند.
جنسیت و سن
زنان به خصوص در دوران بارداری بیشتر مستعد ابتلا به واریس هستند.
هورمون زنانه استروژن رگ ها را شل می کند و اجازه می دهد خون از طریق دریچه ها نشت کند.
البته این بدان معنا نیست که مردان به واریس مبتلا نمی شوند، بلکه برخی از مردان بدشانس هستند و به واریس مبتلا می شوند.
سیاهرگ ها به تدریج خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و مستعد عوارض عروقی مانند واریس می شوند.
اضافه‌وزن و چاقی
اضافه وزن یا چاقی باعث فشار و تنش اضافی بر روی قسمت های مختلف بدن از جمله رگ ها می شود.
چربی اضافی بدن بر گردش خون تاثیر می گذارد و با فشار بر روی سیاهرگ ها در طولانی مدت باعث آسیب دیدن آنها می شود.
بارداری
بارداری فشارها و تنش های زیادی را به بدن وارد می کند.
تغییرات هورمونی در دوران بارداری معمولاً باعث شل شدن دیواره وریدها می شود و توانایی آنها را برای پمپاژ خون به سمت بالا به سمت قلب مختل می کند.
این اثر همچنین باعث شل شدن دریچه ها می شود که به نوبه خود باعث می شود خون به جای رفتن به قسمت بالایی بدن به پاها برگردد.
یبوست
یبوست یا زور زدن خطر ابتلا به واریس را افزایش می دهد.
تلاش برای اجابت مزاج، فشار زیادی به سیاهرگ ها وارد می کند و باعث کشیده شدن بیش از حد و در نهایت آسیب دیدن سیاهرگ ها می شود.
این آسیب به صورت واریس ظاهر می شود.
زندگی بدون تحرک
سبک زندگی کم تحرک عامل بیماری های مختلفی مانند واریس است.
ساعت ها پشت میز نشستن و کار با کامپیوتر نمونه ای معمولی از سبک زندگی کم تحرک است که خطر ابتلا به واریس را افزایش می دهد.
پوشیدن لباس‌های تنگ
پوشیدن برخی لباس ها و کفش ها، مانند کفش های پاشنه بلند، گردش خون را محدود می کند و در نتیجه خطر ابتلا به واریس را افزایش می دهد.
کفش های تنگ جریان خون را مختل می کند و فشار ناشی از آن باعث می شود خون در رگ های سطحی جریان پیدا کند و به پاها بازگردد.
این وضعیت باعث ایجاد مشکلات مزمن برای سیاهرگ ها می شود.
علائم واریس پا
شناسایی واریس پا چندان دشوار نیست. اصلی‌ترین علائم واریس پا ظاهر متفاوت آن است که در زیر پوست مشاهده می‌شود. اما به جهت درمان آن، باید ابتدا نوع واریس توسط متخصص قلب و عروق شناسایی شود. در ادامه، پزشک سعی می‌کند بر اساس نوع واریس، بهترین گزینه درمانی را برای شما در نظر بگیرد.
انواع واریس پا یا رگ های واریسی عبارتند از:
- واریس‌های طنابی یا ورید صافن بزرگ
- واریس‌های طنابی یا ورید صافن کوچک
- واریس‌های شاخه‌ای
- واریس‌های ناحیه تناسلی
- رگهای عنکبوتی
واریس عنکبوتی را عموما با رگهای واریسی اشتباه می‌گیرند. این نوع واریس ظاهری بسیار ظریف، قرمز رنگ و خوشه‌ای دارند. واریس عنکبوتی در جاهایی نظیر پشت ران، ساق پا، مچ پا، کف پا و… دیده می‌شوند. درد ناشی از این نوع واریس بسیار محدودتر از رگهای واریسی بوده و علائم بالینی خاصی ندارند. چرا که در سطح پوست هستند. البته نوع دیگری از واریس نیز به نام رگهای شبکه‌ای وجود دارد. این نوع واریس پا علائم و ظاهر متفاوت‌تری دارد که از واریس عنکبوتی بزرگتر و از رگهای واریسی کوچکتر هستند.
راه‌های تشخیص واریس
- سونوگرافی داپلر
- سونوگرافی داپلکس رنگی
- فتوپلتیسموگرافی
- ونوگرافی
- سونوگرافی داخل عروقی
- سی‌تی‌اسکن و ام آر آی
- برجستگی رگ‌هایی زیر سطح پوست به رنگ آبی تیره یا بنفش
- رگ‌هایی پیچ خورده و برآمده همچون خوشه‌هایی پیچ و تاب خورده
- درد، فشار و احساس سنگینی در محل واریس (در صورت شدید بودن عارضه)
- بیرون زدگی رگها و تورم ناحیه واریس
- گرفتگی و اسپاسم عضلانی در ناحیه ران و ساق پا خصوصا در شب
- خارش خفیف
- ورم شدید در صورت اختلال شدید در گردش خون
- احساس درد شدید حین نشستن و ایستادن طولانی
- کبودی و قرمزی محل واریس پا
- زخم‌های واریسی (در صورت شدید بودن عارضه که به سادگی نیز این زخم‌ها درمان نمی‌شوند)
- ترومبوز وریدی عمیق (در صورت حاد بودن واریس پا)
علت واریس پا در زنان
رگهای واریسی ممکن است هر زمان که فشار خون در داخل رگهای شما افزایش می یابد ایجاد شوند. این می تواند به دلیل سن، بارداری، اضافه وزن و چاقی، نشستن یا ایستادن مکرر برای دوره های طولانی یا سبک زندگی غیر فعال رخ دهد.
زنان بیشتر به این عارضه مبتلا می شوند. هورمون ها تمایل دارند دیواره رگ ها را شل کنند. بنابراین تغییرات در هورمون ها قبل از دوره قاعدگی یا در دوران بارداری یا یائسگی ممکن است یک علت مهم در ایجاد واریس در زنان باشد. درمان های هورمونی ممکن است خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند.
روش های درمان واریس پا
به طور کلی، درمان واریس پا به عنوان روشی دردناک در نظر گرفته نمی شود. با این حال، اگر آستانه درد پایینی دارید یا به شدت به درد حساس هستید، از قبل با پزشک خود در میان بگذارید. برخی افراد گزارش می دهند که در طول عمل، احساس درد مبهم یا ضربان دارند. برخی از افراد نیز دچار گرفتگی، گزگز یا سوزش می شوند.
1- چسب واریس وناسیل
چسب واریس یک روش نسبتا جدید در درمان واریس پا است که از چسب پزشکی به جای یک عامل اسکلروز کننده برای بستن ورید آسیب دیده استفاده می کند. چسب از طریق یک کاتتر کوچک در محل مناسب قرار داده شده و ورید را می بندد، سپس خون را به وریدهای سالم مجاور هدایت می کند و بدین ترتیب علائم را تسکین می دهد.
2- اسکلروتراپی واریس
اگر وریدهای واریسی شما کوچک هستند، یا اگر مشکل اصلی شما بیشتر در مورد وریدهای عنکبوتی است تا وریدهای واریسی، اسکلروتراپی واریس پا ممکن است بهترین گزینه درمان ورید برای شما باشد. در حین این روش درمان واریس پا، محلولی به داخل رگ ها تزریق می شود که باعث فرو ریختن و محو شدن آنها از دید شما می شود. اسکلروتراپی زیبایی معمولا در مطب پزشک یا کلینیک به صورت سرپایی انجام می شود.
3- روش رادیوفرکوئنسی
برای درمان واریس پا با کمک امواج فرکانس رادیویی از گرما برای از بین بردن سیاهرگ‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کنند. انرژی فرکانس رادیویی از طریق یک کاتتر کوچک به داخل ورید هدایت می شود و باعث فروپاشی و بسته شدن آنها می‌شود.
در این روش از بی حسی موضعی استفاده می شود و بهبودی تنها چند ساعت طول می‌کشد. شما می‌توانید سریع و بدون درد به زندگی روزمره خود بازگردید.
4- لیزر واریس EVLA
لیزر درون وریدی که به اختصار EVLA نامیده می شود اغلب یکی از بهترین گزینه ها برای درمان رگ های واریسی است. چرا؟ چون با این روش در زمانی محدود، نتایج باورنکردنی ایجاد می شود.
در طول درمان واریس با لیزر ELVA، یک قیبر نوری کوچک با هدایت اولتراسوند، به سمت رگ های مشکل دار هدایت می شود. تقریباً بلافاصله، لیزر، ورید را تا زمان بسته شدن آن، گرم می کند و خون از طریق وریدهای سالم مجدداً هدایت می شود. ورید مشکل دار دوباره جذب بدن شما می شود.
در پایین فیلم درمان واریس با لیزر ELVA توسط دکتر عبدالوهاب برادران جهت اطلاعات بیشتر شما آورده شده است.
EVLA برای درمان ورید صافن بزرگ، ورید صافن کوچک و شاخه های جانبی این وریدها استفاده می شود، بنابراین یک درمان بسیار تخصصی است. فقط پزشک متخصص واریس می تواند تعیین کند که آیا EVLA بهترین گزینه درمانی برای وریدهای واریسی شما است یا خیر؟ این روش کم تهاجمی معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می کشد.
5- فلبکتومی
برای شروع فلبکتومی رگ های واریسی، در ناحیه پاها که نیاز به درمان دارند، بی‌حسی موضعی ایجاد می شود. سپس، پزشک چند برش بسیار ریز (2 تا 3 میلی‌متری) در پای شما ایجاد می‌کند و ورید(های) مشکل دار را با یک ابزار قلاب مانند کوچک بیرون می‌آورد. ریز برش ها به قدری کوچک هستند که نیازی به بخیه نیست، و حتی می توانید از مطب خارج شده و خودتان به خانه بروید.
فلبکتومی برای درمان وریدهای بزرگ و برآمده است که به سادگی کاندیدای خوبی برای اسکلروتراپی واریس یا لیزر درمانی نیستند. فلبکتومی تنها درمانی است که در واقع ورید مشکل دار را به طور کامل از بدن شما خارج می کند.
اگر وریدهای واریسی شما خیلی بزرگ باشند و نیاز به بیهوشی عمومی باشد، ممکن است در حین و بعد از عمل ناراحتی بیشتری را تجربه کنید. پزشک معمولا داروی مسکن را برای شما تجویز خواهد کرد.
6- درمان واریس با حجامت و بادکش
حجامت یک روش درمان بدون درد واریس است که به جذب اکسیژن و خون تازه به ناحیه تحت درمان کمک می کند. مکش ناشی از حجامت، مواد تازه را به ناحیه تحت درمان می کشد و آن را با جریان خون سالم تری پر می کند. جریان خون اضافی به آن ناحیه می تواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود ترمیم سلولی کمک کند. افزایش گردش خون با حجامت نیز به کاهش ظاهر سلولیت کمک می کند. بعد از اولین جلسه متوجه خواهید شد که رگ های واریسی شما روشن تر می شوند، هرچند برای نتیجه ماندگارتر به جلسات بیشتری نیاز است.
7- زالو درمانی برای واریس
زالوها معمولاً در نزدیکی محلی که مشکل واریس دارد، قرار می گیرند تا فشار را در آن ناحیه از بین ببرند. این روش بی خطر است. وریدهای پا پس از زالو درمانی به حالت عادی باز می گردند و می توانند خون بدون اکسیژن را به راحتی منتقل کنند. زالوها در تقویت گردش خون در یک منطقه خاص بسیار عالی هستند. اما یکی از خطرات اصلی مرتبط با زالو درمانی برای واریس، عفونت است. زالوها باکتری ها را در دستگاه گوارش خود حمل می کنند و اگر زالو به درستی استریل نشود یا زخم پس از درمان به خوبی تمیز نشود، باکتری می تواند زخم را عفونی کرده و باعث عفونت شود.
8- درمان واریس با روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه به کاهش درد و التهاب کمک می کند اما نمیتواند نقش درمانی داشته باشد. روغن رزماری نیز گردش خون را بهبود می بخشد و درد را تسکین می دهد. ماساژ دادن روغن رزماری بر روی رگ های واریسی می تواند به سرعت درد را تسکین دهد. این مدل روغن ها گردش خون را تقویت کرده و التهاب را به حداقل می‌رسانند و توانایی کاهش ظاهر رگهای واریسی و عنکبوتی را دارند.
9- جوراب واریس چیست؟
پوشیدن جوراب های واریس موثرترین درمان خانگی برای واریس است. جوراب‌های واریس اجازه نمی‌دهند رگها گشاد شوند در نتیجه علائمی مانند درد، ضربان و خارش را بهبود می‌بخشند, به ویژه اگر در طول روز آنها را بپوشید.
10- درمان سریع واریس در طب سنتی
دانه های شاه بلوط اسبی Horse Chestnut Seeds برای درمان رگ های واریسی از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است. دانه های شاه بلوط دارای خواص ضد التهابی و ضد تورم هستند که می توانند به نوبه خود ظاهر رگ های واریسی را کاهش دهند.
11- درمان واریس با آب سرد
حوشبختانه برخلاف گرما، دمای سرد می تواند به کاهش علائم واریس کمک کند. سرما اثر معکوس گرما دارد، به این صورت که رگ ها را منقبض و کمک می کند خون به سمت قلب بازگردد. زمانی که خون از رگ های واریس خارج می شود، تورم و به دنبال آن ناراحتی در پاها کاهش می یابد.
12- درمان قطعی واریس پا در خانه
هیچ درمان قطعی خانگی برای درمان واریس وجود ندارد حتی گاهی اسکلروتراپی نیز موثر نیست. بهترین روش با ماندگاری بالا، درمان واریس پا با لیزر است.
نظرات در مورد واریس پا
واریس پا چگونه تشخیص داده می شود؟
علاوه بر بررسی تاریخچه پزشکی کامل بیمار و معاینه فیزیکی، اقدامات تشخیصی برای واریس پا شامل سونوگرافی داپلر دوبلکس که نوعی سونوگرافی عروقی که برای بررسی جریان خون و ساختار وریدهای پا انجام می شود. این روش یک آزمایش بدون درد است که از امواج صوتی برای بررسی جریان خون از طریق دریچه‌های وریدها استفاده می‌کند. سونوگرافی پا می تواند به یافتن لخته خون کمک کند.
چه کسانی مستعد بیماری واریس هستند؟
افرادی که فاکتور های خطر رایج برای بیماری واریس که در ادامه آورده شده را داشته باشند، بیشتر مستعد این بیماری هستند:
- سابقه خانوادگی: در حالی که هنوز قطعی نیست، سابقه خانوادگی واریس می تواند شانس ابتلا به آن را افزایش دهد.
- سن بالاتر: اکثر افرادی که به واریس مبتلا می شوند بین 40 تا 80 سال هستند.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به واریس هستند.
- بارداری یا چاقی: اضافه شدن وزن بدن می تواند به پاها فشار وارد کند.
- روی هم انداختن پاها: باعث واریس نمی شود، اما می تواند علائم را بدتر کند.
- آسیب پا: آسیب می تواند منجر به آسیب در دریچه های وریدها یا خود سیاهرگ ها شود.
- نشستن یا ایستادن طولانی : نشستن یا ایستادن مکرر برای مدت طولانی، یا سبک زندگی غیر فعال و پشت میز نشینی می تواند در افراد ایجاد واریس کند.
عوارض واریس پا
1- لخته شدن خون: دو نوع لخته خون وجود دارد، سطحی و عمیق که لخته شدن خون سطحی را بیشتر ترومبوفلبیت می نامند. این نوع لخته در خود ورید واریسی به دلیل تجمع و لخته شدن خون به دلیل عدم حرکت مداوم آن ایجاد می شود. ترومبوز وریدی عمقی یا DVT نگران کننده ترین عارضه است که در وریدهای عمقی پا تشکیل می شود. اگر تمام لخته یا تکه ای از لخته پاره شده و وارد گردش خون شود، می‌تواند منجر به یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام آمبولی ریه شود.
2- زخم وریدی: زخم وریدی ممکن است به دلیل افزایش فشار وریدی در ساق پا ایجاد شود. این عارضه در نتیجه تجمع مایع در زیر پوست رخ می دهد و معمولاً در قسمت پایین ساق پا و نزدیکی مچ پا ایجاد می شود.
3- زخم پوستی: زخم پوستی زخم های دردناکی هستند که معمولاً به دلیل گردش خون ضعیف در اندام روی پوست در نزدیکی رگ های واریسی نزدیکی مچ پا ایجاد می شوند و به کندی بهبود می یابد. یک نقطه تغییر رنگ روی پوست اغلب شروع کننده ایجاد زخم است که باید فورا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
4- لیپودرماتواسکلروز: تداوم در التهاب پوست در طول زمان باعث سفت شدن و چرمی شدن پوست می شود. زمخت و سفت شدن پوست به نام لیپودرماتواسکلروز شناخته می شود که بیماری واریس پا یک علامت کلیدی در این بیماری شناخته می شود. افرادی که از این بیماری رنج می برند از درد، سفت شدن پوست، تغییر رنگ پوست، تورم و باریک شدن پاها در بالای مچ پا رنج می برند.
5- خونریزی: در موارد نادر ممکن است، رگ های واریسی در نزدیکی سطح پوست در صورت بریدگی یا برآمدگی ترکیده و منجر به خونریزی شوند. بالا نگه داشتن پا، اعمال فشار ملایم برای کنترل خونریزی و دریافت کمک پزشکی در صورت عدم توقف خونریزی ضروری است.
6- تورم پا: با افزایش فشار ورید، آنها به بافت های اطراف بدن شما نشت کرده و در نتیجه تورم ایجاد می کنند. با تورم شدید پا، ممکن است پوست شما شروع به نشت و ترشح مایع کند. همچنین ممکن است تغییر رنگ داده و سفت شود که نشان دهنده وجود مشکل جدی در زیر پوست است.
7- ترومبوفلبیت: این عارضه زمانی رخ می دهد که یک لخته خون در ورید نزدیک به پوست ایجاد می شود و باعث تورم آن می شود و به درم (لایه پوست زیر اپیدرم) فشار می آورد و آن را قابل مشاهده می کند. علائم رایج ترومبوفلبیت مواردی همچون تورم در قسمت آسیب دیده ساق پا، سرخی، درد در ساق پا، گرما و نازکی پوست روی رگ می باشد.
8- هیپرپیگمانتاسیون: در صورت عدم درمان واریس پا، فشار خون تجمع یافته در رگ های پا افزایش می یابد. مایع از این وریدها نشت می کند و ممکن است منجر به تورم دردناک و تغییر رنگ پوست شود که به عنوان هیپرپیگمانتاسیون شناخته می شود. التهاب پوست ممکن است باعث خارش شدید، سوزش و قرمزی شود.
9- خارش و سوزش: احساس خارش یا سوزش در پاها گاهی اوقات می تواند اولین علامتی باشد که نشان می دهد چیزی در رگ های پاهای شما درست نیست. حتی اگر مشکلات سیاهرگی قابل مشاهده ندارید، باز هم می توانید از بیماری واریس پا رنج ببرید. فشاری که به دلیل واریس در عروق و بافت‌های پا ایجاد می شود می تواند باعث ایجاد طیف کاملی از علائم از جمله خارش و سوزش در پاها شود.
برای جلوگیری از واریس چه باید کرد؟
با گذشت زمان، دریچه های سیاهرگی ضعیف تر و باعث بدتر شدن رگ های واریسی می شوند. شما نمی توانید در مورد سن، جنسیت یا سابقه خانوادگی خود کار زیادی انجام دهید. اما پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، هیدراته ماندن و کنترل فشار خون، همه جنبه‌هایی هستند که تحت کنترل شما می باشند.
برخی از توصیه هایی که ممکن است به پیشگیری از واریس و رگ های عنکبوتی کمک کند عبارتند از:
– وزن خود را کنترل کنید.
– پیاده روی یک راه عالی برای کمک به جریان خون در پاها است.
– برای جلوگیری از تورم ناشی از تجمع آب در بدن، از یک رژیم غذایی کم نمک پیروی کنید.
– از پوشیدن کفش های پاشنه بلند خودداری کنید، زیرا بر عملکرد صحیح رگ های بزرگتر تأثیر می گذارد.
– لباس های تنگ نپوشید. لباس های تنگ در اطراف کمر، پاها یا کشاله ران شما می توانند جریان خون را کاهش دهند.
– برای بهبود جریان خون در پاهای خود، روزانه چند استراحت کوتاه داشته باشید تا پاها را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. به عنوان مثال، دراز بکشید و پاهای خود را روی سه یا چهار بالش قرار دهید.
تغذیه بعد از عمل واریس پا
غذاهایی که احتباس آب (نمک) را افزایش می دهند و گردش خون را کاهش می دهند (چربی و الکل)، ممکن است احتمال ابتلای مجدد به رگ های واریسی را افزایش دهند. پس اگر پزشک به شما توصیه کرد که کمتر از این مواد غذایی بخورید یا بنوشید، این کار را حتما انجام دهید.
برای درمان واریس پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟
پزشکان متخصص و فوق تخصص قلب و عروق به خوبی به آناتومی سیستم گردش خون و طرز کار آنها آشنا هستند. از آنجا که مشکل واریس پا و علائم آن به همین سیستم مرتبط است، برای رفع این عارضه نیز باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کرد.
متخصص قلب و عروقی که برای درمان واریس به او مراجعه می‌کنید باید بتواند با استفاده از جدیدترین متدها و تکنولوژی‌های به‌روز، محل انسداد و واریس پا را شناسایی کرده و به درستی به درمان آن بپردازد. دکتر عبدالوهاب برادران متخصص قلب و عروق در تهران و فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوپلاستی، فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشند. ایشان از مدرن‌ترین روش‌ها برای درمان واریس پا بهره می گیرند.
در صورت تمایل برای تشخیص و درمان واریس پا توسط دکتر عبدالوهاب برادران، می‌توانید از راه های زیر با ما در تماس باشید:
